بررسی فرهنگ عامه در دیوان مسعود سعد سلمان- قسمت ۱۸

فایل های دانشگاهی

(مسعود سعد: ۴۳۲)
۴-۱-۱۳- باغ ها و گیاهان
فردوس
«فردوس در زبان‌های کهن ایرانی، به معنای باغ بزرگ یا جایگاهی است فراخناک که گرداگرد آن را دیواری برآورده باشند و همه گونه درختان و گیاهان بس چارپایان سودمند در آن بپرورانند. در روزگار هخامنشیان در ایران باغ های بسیار بزرگ و با شکوه متعلق به شاهان و سران و بزرگان وجود داشتند و شاهان، مرزبانان را به آراستن این باغ ها و پروراندن این باغ ها تشویق می کردند. بسیاری از مورخین یونانی از این باغ ها یاد کرده اند و چون در یونان چنین باغ هایی نبود، توجه آنان جلب شد و به تقلید از ایرانیان باغ هایی با همان نام ایرانی به صورت پارادیسوس احداث کردند. باغ های ایرانی همیشه شهرت جهانی داشتند و بیشتر جهانگردان و مورخین با تحسین و شگفتی از آنها یاد کرده اند.» (جهان فروری، ۱۳۵۵: ۱۳۵)
از همان آغاز، این واژه بر بهشت جاودان که آن هم به صورت باغ سبز و خرم تجسم یافته، اطلاق شده و دوبار در انجیل (لوقا، باب ۲۳، فقره ۴۳ و مکاشفه یوحنا، باب ۲، فقره ۷) و دوبار به صورت معرّب «فردوس» در قرآن (کهف: ۱۰۷ و مؤمنون: ۱۱)، به معنی بهشت به کار رفته است.
فردوس در ادب فارسی به مفهوم بهشت به کار رفته است و در فرهنگ ها ترکیباتی از قبیل فردوس رو، فردوس کردار، فردوس لقا و فردوس مانند آمده اند که فردوس در این ترکیب ها مظهر زیبایی و کمال معرفی شده است:
بدین زمانه ز فردوس هر زمان رضوان همی گشاید بر بوستان خرّم در
(مسعود سعد: ۱۸۷)
امیر غازی محمود سیف دولت و دین که قصر او فردوس است و دست او کوثر
(مسعود سعد: ۱۸۸)
ای بزمگه تو صورت فردوس وی رزمگه تو آیت محشر
(مسعود سعد: ۲۶۹)
فردوس عدن گشت روان تا به فرّخی باز آمدی به مرکز دارالقرار ملک
(مسعود سعد: ۳۰۱)
نمونه ای ز فروزنده عفو او فردوس نشانه ای ز گدازنده خشم او سِجّین
(مسعود سعد: ۴۳۲)
اِرم
«ارم یا باغ ارم (قرآن: ارم ذات العماد، فجر: ۷) بین صنعا و حَضْرَموت بود که شدَاد بن عاد در آنجا بهشت خویش را بنا کرده بود.» (الهی قمشه ای، ۱۳۲۵: ۱۰/۲۸۴)
باغ ارم، در ادبیات فارسی و در چشم شاعران، مظهر تمامیت و مشبهٌ بِه زیبایی قرار گرفته و مضامین دقیق و باریکی در ارتباط با آن پرداخته شده است:
گنج دانش دایم از بحر دلت پرگوهر است باغ طبع اهل فضلت گشت چون باغ ارم
(مسعود سعد: ۳۳۹)
تا به باغ ارم زنند مثال باد بختت به عزّ باغ ارم
(مسعود سعد: ۳۵۹)
طوبی (درخت)
«طوبی یا طوبا، نام دیگر بهشت و یا نام درختی است در بهشت که شاخ و برگ آن تمام باغ بهشت را می پوشاند. «اصل آن در سرای رسول (ص) و یا علی بن ابیطالب (ع) است و در سرای هر مؤمنی شاخی از آن باشد و میوه های گوناگون و خوشبو از آن حاصل آید و چون بهشتیان میوه آن درخت آرزو کنند، شاخه سر فرود آرد تا میوه باز کنند.» (پور داوود، ۱۳۰۹: ۱/۵۷۳)
صوفیان طوبی را به معنی وقت و حالت خوش گرفته اند (حقایق سلمی، نقل از شرح مثنوی: ۳/۸۰۲). عین القضات همدانی (مصنفات: ۲۶۳) طوبی و سدره المنتهی و زیتونه را همه یکی می داند که نام های بسیار دارد و بالأخره، روزبهان بقلی شیرازی (شرح شطحیات: ۵۴۳) طوبی جان، طوبی جنت (۱۳۴)، طوبی صفت (۷۳ و ۲۴۶)، طوبی قدم (۲۴ و ۱۳۴) و طوبی یقین (۲۲۱) را به کار برده است.
سایه و مایه که دولت را و نعمت را از اوست از درخت طوبی و از چشمه کوثر گرفت
(مسعود سعد: ۷۵)
زَقّوم
«درختی تلخ و زهردار که بنابر قرآن (صافّات: ۶۲ و ۶۳) در بُن جهنّم می روید و میوه آن شباهت به سرهای دیوان (رئوس الشیاطین) دارد. چنان که از سوره دخان (۴۳ تا ۴۶) بر می آید، زقّوم در جهنّم غذای بدکاران است و در شکمهای آنان مانند مس گداخته یا چون آبی که بر آتش نهند می جوشد. اهل دوزخ از میوه زقّوم چندان می خورند که شکمهاشان انباشته می‌شود و از آن به عذابی سخت گرفتار می آیند.» (میبدی، ۱۳۳۹: ۸/۲۷۵)
«زقّوم، در لغت، نام درختی تلخ و زهردار است که از آن شیر بیرون می آید و در بیابان، به خصوص در سرزمین اریحا می روید و روغن و میوه آن خواص طبی دارند. در کتاب های پزشکی قدیم (مانند تحفه حکیم مؤمن) از آن سخن رفته است و از میان انواع آن، زقّوم حجازی و شامی از همه مشهورترند.» (رنگ‌چی، ۱۳۷۳: ۱۷۲)
در ادبیات فارسی، زقّوم به عنوان درختی جهنمّی که مظهر تلخی است مورد توجه بوده است و مضامینی در ارتباط با آن پدید آمده اند:
آب حوضش به طعم چون زقّوم برگ شاخش به شکل چون نشتر
(مسعود سعد: ۲۱۳)
سروِ کاشمر
درخت سروی است که زردشت از بهشت آورد و در قریه کشمر (کاشمر) کاشت. در سنت مَزدیَسنان هست که زردشت دو شاخه سرو از بهشت آورد و با دست خویش یکی را در قریه کشمر (کاشمر) و دیگری را در قریه فَریُومد کاشت (= سروِ فَریُومد). حمدالله مستوفی (نزهه القلوب: ۴۳) کاشتن سروِ کاشمر را به جاماسپ نسبت داده است.
این نهال بهشتی که سرشتی مینوی دارد، تا آنجا تناور شد که بنا بر روایات، در سایه آن بیش از ده هزار گوسفند آرام می یافتند و وقتی گوسفند و آدمی نبودند حیوانات وحشی و درنده در سایه آن می آسودند. مرغان بی شماری نیز بر شاخه های آن مأوا داشتند.
سروِ کاشمر (کشمر) در ادبیات فارسی ضرب المثل زیبایی و شگفتی است و در شعرِ وصفی و غزل فارسی مورد توجه و عنایت شاعران قرار گرفته است:
آن لعبت کشمیر و سرو کشمر چو ماه دو هفته در آمد از در
(مسعود سعد: ۲۳۸)
به روی حوری، رویش چو نقش مانی ز دست ترکی، قدش چو سرو کشمر
(مسعود سعد: ۲۳۸)<br
/>ای بت کشمیر و سرو کشمر ای حور دلارام و ماه دلبر
(مسعود سعد: ۶۴۱)
سیسَنبَر
سیسنبر یا سیسنبرون که آن را «سوسنبر» و «سیه سُنبل» نیز گویند گیاهی است میان پودنه (پونه) و نعناع، دارای بوی تند و تیز که بر گزیدگی زنبور و عقرب فایده کند.
سیسنبر پیوسته در آب روید و آن را به عربی «حرف الماء» و «نمام» می خوانند و اساساً گیاه مقدسی است و آن را مخصوص ایزد بهرام دانسته اند (پور داوود، ۱۳۰۹: ۱/۳۹۷). اگر بر سیسنبر، برگ سوسن دود کنند پشه بگریزد (فرخنامه: ۱۱۵). این گیاه در کتاب های طبی برای مداوا به کار می رفته است.
کلک مفتول کرد زلف تو را بر شکستن به هم چو سیسنبر
(مسعود سعد: ۲۶۸)
لاله
لاله گلی سرخ رنگ به شکل جام است که در عربی شقائق و شقائق النُعمان نامیده می‌شود (مقدمه الادب، السامی فی الاسامی) و در کتاب های مفردات و ادویه هم به همین نام شناخته می‌شود.
در زبان فارسی گاهی لاله را آذریون یا آذرگون گفته اند و در فرهنگ ها آن را گلی آتش رنگ که کناره هایش به غایت سرخ و میانه اش سیاه باشد تعریف کرده اند.
برخی دیگر از دانشمندان برآنند که این گل به «نُعمان بن مُنذر» منسوب است که از خاندان بنی لخم بود و در حیره از طرف امپراتوری ایران حکومت داشت. در صیدنه ابوریحان است که «چون رنگش به خون ماند، نُعمان خوانده شده است و یا اینکه نُعمان بن مُنذر نخستین بار این گیاه را در بستان خویش پرورش داد».
گاهی روایات میان لاله و شقایق النعمان تفاوت قایل می شوند و گاهی هم لاله نُعمان نوعی از لاله دانسته شده است، نه اسم مطلق آن (پورداوود، مهر: ۸/۱۴).
آنچه از تمام تعاریف نتیجه می‌شود این است که واژه «لاله» به طور کلّی بر نوعی گل وحشی اطلاق می‌شود، در مقابلِ واژه «گل» که اهلی است و عموماً در باغها و گردشگاه های شهرها پرورش می‌یابد.
در روایات شیعه، آنجا که سخن از دشت کربلا و خون شهدا است حکایت رنگ ارغوانی شقایق به میان می آید. حضرت آدم پس از اخراج از بهشت و هبوط به زمین آن قدر گریست که از اشک های خونینش لاله ها رویید. در داستان عاشقانه لیلی و مجنون نیز لاله همراز و همتای دل خونین مجنون است که در عشق لیلی خون شده است.
لاله نُعمان، به علت شباهتی که به جام شراب دارد، در شعر عرفانی، جام مِی یا ساغر و به طور کلّی مظهر دل رنجدیده و محنت کشیده و مخصوصاً قلب عارف دانسته شده که جایگاه معرفت حق و آشنا به اسرار الهی است. شگفت این است که اگر واژه «لاله» را قلب کنیم و جای حروف آن را تغییر دهیم نام مقدس الله به دست می آید و از قضا حروف این دو کلمه نیز برابرند.
لاله به عنوان مشهورترین گل وحشی، چنان در فرهنگ و ادب فارسی نفوذ و حضور یافته که بسیاری از شاعران، به رغم زندگی در محیط های خشک و بیابانی، انواع لاله ها را می شناخته اند و دهها تعبیر و تصویر و کنایه و استعاره، مانند: لاله سار، لاله سان، لاله فام، لاله گون، لاله رنگ، لاله داغدار، لاله پوش و …… در فرهنگ ها راه یافته اند و می‌توان نمونه هایی از آنها را در لغت نامه دهخدا ملاحظه کرد. در اینجا، به عنوان نمونه، شواهدی اندک نقل می شوند:
روی و چشم عدوی او شده است از دل و روی لاله نُعمان
(مسعود سعد: ۳۷۹)
هوا و خاک ز گرد و ز خون به گونه و رنگ بنفشه طبری گشت و لاله نُعمان
(مسعود سعد: ۴۱۸)
نیز = مسعود سعد: ۳۸۹، ۳۹۹، ۴۰۶، ۴۱۰، ۴۴۵، ۴۴۹، ۴۵۰، ۶۴۹٫
نیلوفر
نیلوفر (نیلفر، نیلپر، نیلوپرک، نیلوپل، نیلوفل) یا پیچک و یا لوتوس (لتوس، لوطوس) نام همگانی یک گروه از گلها و گیاهانی است که در فارسی گل آبزاد یا گل زندگی و آفرینش و یا نیلوفر آبی نامیده می شوند (اقتداری، ۱۳۵۴: ۲/۱۰۴۳). در خواص آن گفته اند: بوی او خشک باشد، در میانِ آب ایستاده روید، اگر در سایه خشک کنند و در آتش اندازند، نسوزد، خواب آورد و درد را ساکن کند اما قوّت باه را زیاد کند و ماده مَنی را کم گرداند (قزوینی: ۲۷۴).
رنگ کبود نیلوفر، علاوه بر تصاویر معمولی، گاهی مظهر ماتم و عزا به حساب آمده است:
نه آگهی که عزیزان تو به ماتم تو به چشم و سینه همه لاله اند و نیلوفر
(مسعود سعد: ۲۱۷)
نیلوفر و آفتاب (خورشید)
ز شوق طلعت و حرص لقای تو هستم به روز چون حَربا و به شب چو نیلوفر
(مسعود سعد: ۲۰۴)</br

 

Leave a comment

تضمینات تسهیلات بانکی- قسمت ۳- قسمت 2

فایل های دانشگاهی

این تحقیق شامل یک مقدمه و سه فصل است که فصل اول مربوط به کلیات است و هدف از طرح کلیات در این فصل تبیین مفاهیم است و در دو مبحث بترتیب مفاهیم و نحوه شکل‌گیری نظام بانکی و شرائط اعطای تسهیلات بیان شده که هریک از مباحث در دو گفتار مطرح گردیده، گفتار اول مبحث اول مربوط به مفاهیم اصلی و گفتار دوم همین مبحث به مفاهیم مرتبط پرداخته است، مبحث دوم نیزدر دو گفتارکه گفتاراول در رابطه با شکل‌گیری نظام بانکی و گفتار دوم مربوط به شرائط اعطای تسهیلات است. در رابطه با بیان اینکه چه نوع تضمیناتی در بانک‌ها مورد نظر است فصل دوم از انواع تضمینات تسهیلات بانکی بحث می‌کند که از دو مبحث تشکیل شده مبحث اول شامل وثائق عینی است که در دو گفتار بترتیب اموال منقول وغیر منقول بحث شده است، مبحث دوم وثائق دینی و تضمین اشخاص را بیان می‌دارد. در فصل سوم برای بیان شرایط وصول طلب از وثیقه اختصاص داده شده است که شامل دو مبحث است مبحث اول در دو گفتار مورد توجه قرار گرفنه است در گفتار اول از شرایط استیفاء از طریق اجرای ثبت بحث می‌شود و در گفتاردوم آیین رسیدگیدر اجراهای ثبت بحث گردیده و مبحث دوم نیز از دو گفتار تشکیل شده که در گفتار اول شرایط استیفاء طلب از طریق دادگاه‌های عمومی‌حقوقی و در گفتار دوم آیین رسیدگی در دادگاه‌ها و اجرای احکام دادگستری مورد بررسی قرار می‌گیرد نهایتا در خاتمه نتیجه‌گیری و پیشنهاد ارائه شده است.

 

فصل اول:

 

 

کلیات

 

 

مبحث اول:

 

 

مفاهیم

 

 

گفتار اول: مفاهیم اصلی

 

 

الف – تسهیلات بانکی:

 

تسهیلات بانکی از دو کلمه تسهیلات و بانکی تشکیل یافته که ریشه هر کدام به قرار زیر است.
الف- تسهیلات جمع کلمه تسهیل است به معنی آسان کردن، سهل ساختن[۲]، اما عرفاً در نظام بانکداری تسهیلات مترادف با وام یا اعتبار در نظر گرفته شده است.[۳]
ب- بانک: به معنی بنگاهی اقتصادی، ملی یا دولتی که مردم پولهای خود را در آن به امانت می‌سپارند و در موقع لزوم با صدور چک از پول خود برداشت می‌کنند، و همچنین در مقابل تضمین یا وام می‌گیرند.[۴]
عکس مرتبط با اقتصاد
در نتیجه تسهیلات بانکی عبارتست از وام پرداخت شده به مشتریان با بهره گرفتن از عقود اسلامی‌که از سود حاصله هم بانک و هم گیرنده تسهیلات منتفع می‌گردند.

 

ب – تضمینات:

 

تضمینات جمع کلمه تضمین است و تضمین به معنی ضامن گردانیدن آمده است.[۵]
و در اصطلاح حقوقی در معانی ذیل بکار برده شده است:

 

 

    1. خسارت خواستن

 

    1. وثیقه مانند تضمین ابواب جمعی و تضمین سردفتر در حسن انجام کار.

 

  1. جای دادن مسئولیت و یا تعهدی در ذمه‌ای.[۶]

 

تضمین که در زبان انگلیسی گارانتی گفته می‌شود با کلمه ضمان دارای ریشه مشترک هستند.[۷]

 

 

  • فرق تضمین و تعهد- هر تضمینی همراه با تعهد است و بلکه خود تعهد است ولی هر تعهدی، تضمین نیست تعهد، وقتی بصورت تضمین در می‌آید که عنوان مسئولیت را داشته باشد. بهمین جهت در فرانسه می‌گویند تضمین دو معنی دارد: تعهد و مسئولیت، چنانکه می‌گویند: مسئولیت بیمه گر و مسئولیت متصدی حمل و نقل. ترجمه واقعی garantie که در قانون مدنی ما رعایت شده(‌عهده) است بنابراین هر شرط که راجع به وصف و کار مبیع، بنفع مشتری شود در اصطلاحات خارجی، تضمین نامیده می‌شود مانند تضمین کار اتومبیل درمدت ده‌سال.

 

گفتار دوم: مفاهیم مرتبط

 

 

الف- وثیقه:

 

در لغت به معنی پیمان موکد، حجت، سند، مسند تعهد و به معنی استوار کردن است. همچنین به معنی عهدنامه، گروگان، گرو، نامه خرید و فروخت آمده است[۸] و در اصطلاح وثیقه عبارت از مالی است که وام گیرنده زیر عنوان رهن و یا معامله با حق استرداد به وام دهنده میسپارد (به اقباض و یا به صرف تنظیم سندر رسمی) تا اگر در موعد مقرر بدهی‌اش را ندهد وام دهنده بتواند از محل فروش آن مال، طلب خود را وصول کند.
و نیز وثیقه عبارت است از مالی است که برای تضمین حسن اجرای تعهدی معین سپرده می‌شود. در این مورد هنگام سپردن وثیقه دین وجود ندارد به عکس مورد مذکور فوق.
وثائق در حقوق مدنی شامل رهن و معاملات با حق استرداد، ضمان عقدی و کفالت است.[۹]

 

ب- رهن:

 

در لغت به معنی گروکردن چیزی را نزد کسی، ثابت وبرقرارماندن چیزی است. [۱۰] و هم به معنی ثبات و دوام است با دادن رهن در واقع طلب مرتهن از نظر حقوقی ثبات وقرار پیدا می‌کند. رهن به معنی حبس هم استعمال شده است رهینه مال مورد گرو را گویندکه (عین مرهونه) هم گفته می‌شود وگاهی (مال الرهانه)گویند وگاهی به اختصار (مرهون) گفته می‌شود.گاهی به عین مرهون هم (رهن) گفته می‌شود وجمع آن (رهون) است.[۱۱]
ماده ۷۷۱ق.م در تعریف رهن می‌گوید: «رهن عقدی است که به موجب آن مدیون مالی را برای وثیقه به دائن می‌دهد» عقد رهن به طور مستقل قابل انعقاد نیست بلکه بایستی یک رابطه دائن ومدیونی وجود داشته باشد تا بتوان عقدرهن را منعقد ساخت لذا اگر عقد تبعی(رهن) باطل یامنتفی الموضوع یا فک رهن شود عقداصلی بحال خودباقی خواهد بودو خللی به عقد اصلی وارد نمی‌آید اما برعکس اگر عقد اصلی باطل شود عقد تبعی هم باطل خواهد شد[۱۲]
یکی ازفقها درتعریف رهن گفته است:رهن عبارتست از اینکه مالی وثیقه دینی قرارداده شود که برذمه راهن است به منظوراینکه مرتهن، حق خود را درصورت تعذراستیفاء آن ازمتعهد از محل وثیقه وصول کند این تعریف بیانگراین است که وجود دین را قبل از رهن، شرط صحت عقد رهن قرارداده است و لغت مدیون در ماده۷۷۱ق.م به این معنی اشعار دارد و ماده۷۷۵ نیز این معنی را بیان کرده است اما عده‌ای از فقهاتقدم دین را برعقد رهن، ازعناصر عقدرهن ندانسته‌اند. [۱۳]
عقد رهن سبب می‌شود طلبکار وثیقه عینی بیابد و بر آن حق عینی تبعی پیدا کند و بدهکار نتواند در آن تصرفی کند که به زیان مرتهن باشد (‌ماده ۷۹۳ق.م) و طلبکار نسبت به استیفای حق خود از قیمت رهن بر طلبکاران دیگر اولویت پیدا می‌کند.[۱۴]
تبعی بودن عقد رهن ایجاب می‌کند تا قبل از آن دینی وجود داشته باشد تا برای تضمین آن مالی به وثیقه داده شود (‌ مواد ۷۷۱ و ۷۷۵ق.م) وجود سبب دین، مانند آنچه در ضمان مطرح است، شرط صحت رهن است و با پرداخت دین یا سقوط آن، حق مرتهن نیز از بین می‌رود.

 

برای
Leave a comment

بررسی سازگاری و پایداری گندم های نان زمستانه و بینابین برای عملکرد دانه در مناطق سرد کشور- قسمت ۶

فایل های دانشگاهی

واریانس فنوتیپی (VP) تشکیل شده از سه منبع تنوع که عبارتند از : ژنوتیپی، محیطی و اثرات متقابل.

وقتی اثرات متقابل بین ژنوتیپ و محیط وجود خواهد داشت که ژنوتیپها در محیطهای مختلف اثرات متفاوت داشته باشند. واریانس محیطی (VE) شامل متغیری از قبیل نواحی مختلف رشد یا سالهای مختلف رشد و یا متغیرهای نامحسوستری مانند اثرات محیطی میباشد و شامل تمام فاکتورهای متغیری است که منشأ ژنتیکی ندارد. اثرات متقابل ژنوتیپ × محیط (VGE) از نحوه عملکرد نسبی ژنوتیپهای متفاوت در محیطهای مختلف ناشی می شود. اگر عملکرد نسبی ژنوتیپهای مختلف در محیطهای گوناگون متفاوت باشد، اثرات متقابل ژنوتیپ × محیط وجود دارد. در غیر این صورت اثرات متقابل وجود نخواهد داشت و یا به عبارت دیگر واریانس اثرات متقابل ژنوتیپ × محیط صفر و یا بسیار ناچیز است (اهدایی، ۱۳۸۱). در روش دوم اشاره شد که به منظور برآورد از واریانس ژنتیکی استفاده میشود و والد ۱ P ، ۲P و نسل۱F و ۲F حاصل از آنها را در یک آزمایش مورد بررسی قرار میدهند. واریانسهای موجود در نسلهای والدینی و نسل اول نتاج به علت عوامل محیطی است زیرا کلیه گیاهان موجود در داخل هر یک از سالها دارای ژنوتیپهای مشابه هستند. از طرف دیگر واریانس موجود در ۲F به علت عوامل محیطی و ژنتیکی است. بنابراین واریانس محیطی را میتوان به صورت زیر بدست آورد:

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

 

 

 

 

 

 

دقیقترین برآورد زمانی بدست میآید که کلیه ژنوتیپهای ممکن در کلیه محیطهای ممکن مورد ارزیابی قرار گیرند (فرشادفر، ۱۳۷۷).
۲-۷- اثر متقابل ژنوتیپ × محیط
اثر متقابل ژنوتیپ در محیط زمانی رخ میدهد که ارقام در محیطهای متفاوت مشابه نباشند بدین معنی که یکسان نبودن اختلاف عملکرد در محیطهای مختلف در ارزیابی، گزینش و معرفی ارقام توسط اصلاح گران مشکل ایجاد میکند(Vargas and Talbot, 1998). در جهت دستیابی به داده های مطمئن، سهم عوامل محیطی- ژنوتیپی در بروز عملکرد و یا دیگر صفات و تغییرات محیطی بایستی تفکیک بیشتری پیدا کنند. نیل به این منظور مستلزم اجرای آزمایشهایی است که تکرارهایش در بلوک تصادفی واقع و در چندین مکان و چندین سال عملی شود (عبد میشانی و شاه نجات بوشهری، ۱۳۸۷). در این صورت در انتخاب ارقام اصلاح شده، واکنش ارقام مختلف در برابر تغییرات محیط را در نظر میگیریم (Vargas and Talbot, 1998).
عملکرد نسبی ارقام زراعی مورد مقایسه در محیطهای مختلف، در مقایسه با یک دیگر یکسان نخواهند بود. ممکن است یک رقم در بعضی محیطها بالاترین عملکرد را داشته اما رقم دیگر در محیط‌های دیگری برتری نشان دهد. به تغییر حاصل در عملکرد نسبی ژنوتیپها در محیطهای گوناگون اثر متقابل ژنوتیپ در محیط گفته میشود. بسیاری از محققان به تشخیص اجزای تکرار پذیر اثرات متقابل ژنوتیپ در محیط تأکید کردهاند .(Basford and Cooper, 1998) به علاوه تلاشی اساسی جهت طبقهبندی و گروه بندی محیطها انجام گرفته بطوریکه اثرات متقابل ژنوتیپ در محیط به حداقل رسیده و رتبهای ژنوتیپی قابل قبول هستند (;Trethowan et al., 2001 Eagles et al., 2005; Trethowan et al., 2003).
پیشرفت در غلات خود گرده افشان جهت شناسایی این اثرات متقابل معمولاً زمانی که این ژنوتیپها، کوالتیوارها و لاینهای اصلاحی هستند انجام گرفتند. هر چند، ژنهای صفات موثر از قبیل عملکرد یا کیفیت دانه قدمت بسیار بیشتری از کوالیتورها دارند، با فناوریهای مولکولی ابزازی برای تشخیص تفاوتهای آللی فراهم آمده است. اعتقاد بر این است همان فناوریهای آماری و مولکولی که برای توارث ژنتیک کیفیت دانه استفاده شده میتواند برای توارث پلی ژنیک عملکرد دانه استفاده شوند، اما این ماتریسهای همبستگی برای به حداقل رساندن اریبی از اهمیت بیشتری برخوردار خواهند بود. اطلاعات حاصل از برنامههای اصلاح نباتات ضروری خواهند بود و هم اکنون میتوانند با این فناوری‌های مورد استفاده قرار گیرند (Eagles et al., 2005).
۲-۸- اهمیت اثر متقابل ژنوتیپ در محیط از نظر اصلاح گران:
اثر متقابل ژنوتیپ × محیط برای به نژادگر به دلایل زیر دارای اهمیت است:
۱- نیاز به تهیه ارقام مناسب اهداف خاص، از طریق ادراک اثر متقابل ژنوتیپها با عوامل محیطی قابل پیشبینی تعیین میشود، زیرا ارقام خاصی برای فواصل کاشت، نوع خاک یا تاریخهای کاشت مختلف ممکن است مورد نیاز باشد.
۲- نیاز بالقوه به تهیه ارقام مناسب برای مناطق جغرافیای مختلف (در صورتیکه برای آزمون ژنوتیپهای جدید و به دست آوردن مقدار عملکرد ارقام برای تولید کنندگان) نیاز به تقسیم یک ناحیه بزرگ جغرافیای به چند ناحیه فرعی باشد، درجه اهمیت اثر متقابل میتواند تعیین گردد.
۳- تخصیص مؤثر منابع برای آزمون ژنوتیپها در محلها و سالهای مختلف
۴- عکس العمل ژنوتیپها به سطوح متغیر حاصلخیزی در محیطهای مختلف کمک میکند که به پایداری آنها بهتر پیببریم. درک پایداری محیطی، به تعیین شایستگی ژنوتیپها به نوسانات محیطی که با آن مواجهاند کمک میکند (عبد میشانی و شاه نجات بوشهری، ۱۳۸۷).
فرناندز (۱۹۹۱) بر این عقیده است که معنی دار بودن اثر متقابل ژنوتیپ در محیط ناشی از تغییر در میزان اختلاف بین ژنوتیپها در محیطهای مختلف و یا تغییر در رتبهبندی نسبی آنهاست. عملکردهای ثابت در مکانها یا سالهای مختلف به عنوان پایداری منظور میگردند (Fernandez, 1991). مهمترین اثر متقابل متقابل از نظر به نژادگر، اثر متقابلی است که با تغییر در رتبه ارقام همراه باشد. بیکر و لیون در سال ۱۹۸۸، اثر متقابل ژنوتیپ × محیط توام با تغییر رتبه را اثر متقابل کیفی و اثر متقابل بدون تغییر در رتبه را اثر متقابل کمی نامید (Becker and Leon, 1988).
انواع اثرات متقابل بین محیط و ژنوتیپ از نظر آلارد و برادشاو به صورت نمودارهای زیر بیان شده است (Allard and Bradshaw, 1966).
محیط۱) عدم وجود اثر متقابل و برتری ژنوتیپ H بر V
محیط۲) وجود اثر متقابل بین ژنوتیپ و محیط و برتری ژنوتیپ H برV
محیط ۳) وجود اثر متقابل با تغییر رتبه ژنوتیپی و برتری ژنوتیپ H در محیط B و ژنوتیپ V در محیط A
محیط۴) وجود اثر متقابل بین ژنوتیپ و محیط و اختصاصی بودن کامل ژنوتیپ H و کمتر اختصاصی بودن ژنوتیپV
ژنوتیپهایی که حداقل اثر ژنوتیپ در محیط را داشته باشند، میتوانند مراحل رشد خود را با وضعیت ثابت کنترل نمایند (Allard and Bradshaw, 1966).
۲-۹- روش های کاهش اثرات متقابل ژنوتیپ و محیط
وقتی واریتهها در محیطهای گوناگون با یک دیگر مقایسه میشوند، وضعیت متقابلی نشان می دهند این امر سبب میشود که بتوان برتری یکی را بر دیگری مشخص کرد. اثر متقابل محیط و ژنوتیپ نشان دهنده حساسیت متفاوت به شرایط محیطی است، بدین معنی که بهترین ژنوتیپ در یک محیط لزوماً بهترین ژنوتیپ در محیط دیگر نیست، یعنی رقمی که مثلاً در شرایط آب و هوای نیمه گرمسیری بهترین است قاعدتاً نباید در شرایط آب و هوایی نیمه سردسیری نیز دارای همان عملکرد باشد. معمولا اصلاح کنندگان نبات در جست و جوی ژنوتیپ هایی هستند که وضعیت بهتری را در محیط های بخصوص از خود نشان داده یا در محیط های بخصوصی وضعیت بهتری دارند، کم بودن اثرات متقابل ژنوتیپ و محیط سبب رسیدن به هدف اول و زیاد بودن آن رسیدن به هدف دوم را موجب میشود (فرشادفر، ۱۳۷۷).
یکی از راه های کاهش اثر متقابل ژنوتیپ در محیط به عقیده آلارد و برادشا، دستهبندی محیط میباشد. به صورتیکه منطقه مورد کاربر اصلاح گر در کاشت واریته به مناطق کوچک تر تقسیم شود تا محیطهای بدست آمده تا حدودی شبیه یک دیگر باشند این تقسیم بندی براساس عوامل اصلی محیطی مانند درجه حرارت، تابش اشعه، توزیع بارندگی، نوع خاک و غیره صورت میگیرد (Allard and Bradshaw, 1966). از دیگر روش های کاهش اثر متقابل استفاده از هموژنها ارقام خالص و مخلوطهای ژنتیکی انتخاب فصلی متقابل و استفاده از ژنوتیپهای پایدار میباشد (فرشادفر، ۱۳۷۷).
۲-۱۰- انواع اثرات متقابل ژنوتیپ در محیط
فاکتورهای موثر براثر متقابل ژنوتیپ و محیط به دو دسته تقسیم میشوند: قابل پیش بینی و غیر قابل پیش بینی. اثرات قابل پیش بینی منظم رخ داده و تحت کنترل انسان میباشند و اثرات غیر قابل پیش بینی در نوسان قرار دارند (;Allard and Bradshaw, 1966 Lin and Binns,1989).
۲-۱۱- پیچیدگی بیولوژیکی اثر متقابل ژنوتیپ و محیط
سازگاری به شرایط محیطی مهمترین مسئلهای است که تحت اثر متقابل ژنوتیپ و محیط قرار میگیرد و وجود این نوع اثر متقابل نشان میدهد که بهترین ژنوتیپ در یک محیط ممکن است در محیطهای دیگر بهترین نباشد (Perkins and Jinks, 1968). کلیه اثرات فنوتیپی به تنهایی در ارتباط با اثرات ژنها قرار نمیگیرند بلکه بیشتراین اثرات از یک سری فعل و انفعالات فیزیکوشیمیایی که تحت تأثیر ژنهای مختلف و یا محیط خارجی یک موجود به وقوع میپیوندد، کنترل میشوندو یا تغییر شکل میدهد و در نهایت موجب بروز فنوتیپهای یک ژنوتیپ میشود (Allard, 1960).
سازگاری ژنوتیپی دربرابر عوامل محیطی تحت تأثیر تعداد زیادی ژن قرار میگیرد که اساس بیولوژیکی اثر متقابل ژنوتیپ در محیط به دلیل پیچیدگیهای ژنوتیپی موجودات و تعداد عوامل محیطی، مانع از شناخت دقیق این پدیده میشود بنابراین اثر متقابل ژنتیپ در محیط اغلب به صورت غیر قابل کنترل نمایان میشود(Perkins and Jinks, 1968).
۲-۱۲- سازگاری و پایداری
۲-۱۲-۱- سازگاری[۱]
این مفهوم از نظر منشأ تکاملی یک صفت و هم از نظر سهم یک صفت در شایستگی[۲] یک موجود برای بقا در محیط فعلی به کار میرود بنابراین میتوان گفت که سازگاری قابلیت یک ژنوتیپ برای تولید دانه محدودی از فنوتیپها در محیطهای متفاوت است. لذا سازگاری یک واریته را ظرفیت ژنتیکی آن واریته برای ظهور عملکرد بالا و پایدار در محیطهای متفاوت میدانند. همچنین سازگاری را میتوان تغییرات وراثت پذیر درساختمان و عمل یک موجود دانست که سبب افزایش احتمال بقا و تولید مثل او در یک محیط به خصوص میشود این نوع سازگاری را سازگاری ارثی[۳] میگویند. سازگاری غیر ارثی در اثر قرار گرفتن موجود در شرایط آب و هوایی جدید مثل هوای گرم، سرد یا خشک یک سری تغییرات غیر ارثی در صفات آن به وجود میآید، این نوع تطابق آب و هوایی را سازگاری غیرارثی یا محیطی و یا اکولوژیکی گویند. اصطلاح دیگری که مترادف با سازگاری محیطی است اصطلاح جان سختی[۴] است که آن نیزبستگی به تغییرات فنوتیپی دارد (فرشادفر، ۱۳۷۷). اُکا در سال ۱۹۶۷ سازگاری را در دو و مفهوم عمومی و خصوصی تقسیم نمود:
۱- سازگاری عمومی: در صورتی که واریته در اغلب محیطهای متفاوت عملکرد خوبی داشته باشد.
۲- سازگاری خصوصی: اگر واریتهای در یک محیط رشد دارای عملکرد بسیار مناسبی باشد ولی در محیطهای دیگر چندان مطلوب نباشد (Oka, 1967).
در اصلاح نباتات هدف نباید به سازش خصوصی و یا سازش عمومی محدود شود بلکه باید سعی شود حد واسطی بین این دو نوع سازش به وجود آورد. معمولاً در هر ناحیهای واریتههای اولیه دارای سازش عمومی بوده که در سالهای زیاد و نواحی مختلف دارای عملکرد متوسطی هستند. سپس سایر واریتهها ظاهر میشوند که برای موارد به خصوصی توصیه میشوند (اهدایی، ۱۳۸۱).
سیموندز در سال ۱۹۶۲ سازگاری را به چهار نوع تقسیم میکند: (Simmonds, 1981)
الف) سازگاری عمومی ژنوتیپی[۵]: عبارتست از ظرفیت یک ژنوتیپ برای ایجاد فنوتیپی که در محدودهای از محیطها سازگار باشد، در این نوع سازگاری اغلب به ژنوتیپهایی بر میخوریم که اگر چه در همه محیطها دارای عملکرد بالایی نبوده اما به سبب ثبات عملکرد قابل توصیه میباشند به عنوان مثال میتوان به برنج و گندمهای پا کوتاه اشاره کرد که میتوانند در دو دامنهی نسبتاً وسیع از شرایط محیطی و جغرافیایی رشد کنند.
ب) سازگاری خصوصی ژنوتیپی[۶]: عبارتست از سازگاری یک ژنوتیپ خاص به یک محیط به خصوص. در این نوع سازگاری به ژنوتیپهایی بر میخوریم که فقط به جهت فراهم بودن شرایط محیطی بالقوه بهتر، دارای عملکرد بالایی میباشند.
ج) سازگاری عمومی جمعیت[۷]:: عبارتست از توانایی جمعیتهای نامتجانس[۸] برای سازگاری با انواع محیطها. واریتههای ترکیبی گیاهان علوفهای مثال خوبی برای این نوع سازگاری است.
د) سازگاری خصوصی جمعیت[۹]: عبارتست از سازگاری خصوصی یک جمعیت نامتجانس به یک محیط که ناشی از اثر متقابل بین اجزاء جمعیت میباشد و به علت سازگاری هر یک از اجزاء با محیط یعنی جمعیتهای مخلوط، پایدارتر از اجزاء تشکیل دهنده خود میباشند (فرشادفر، ۱۳۶۵).
یک واریته مطلوب از ژنهای تشکیل شده است که مجموعاً در محیط زیست به خوبی عمل مینمایند. از آن جایی که عوامل محیط زیست همیشه در حال تغییر هستند مشخص نمودن مناسب ترین رابطه بین واریته و محیط زیست آن مشکل است (اهدایی، ۱۳۸۱). بنابراین اثرات متقابل ژنوتیپ و محیط موجب میشود که انتخاب ارقام و ژنوتیپ ها تنها براساس عملکرد در یک محیط معیار مناسبی نباشد. پس بهتر است ارقام مورد آزمایش در دامنه وسیعی از تغییرات محیطی در مکانها و سالهای مختلف مورد ارزیابی قرار گیرند تا اطلاعات حاصل از تخمین میزان سازگاری و ثبات عملکرد ژنوتیپها معیار دقیق تری جهت توصیه ارقام باشد و کارایی گزینش و معرفی ارقام را افزایش دهد (Becker and Leon, 1988).
عکس مرتبط با محیط زیست
۲-۱۲-۲- انعطاف پذیری[۱۰]
یکی از اصلاحاتی که به مقدار زیادی در زمینه سازگاری کاربرد دارد انعطاف پذیری است. و قدرت تحمل یک موجود در برابر شرایط نامساعد محیطی است و در واقع سازگاری ژنوتیپ با محیطهای مختلف به قدرت انعطاف پذیری آن وابسته است (Falconer, 1981).
اصطلاح انعطاف پذیری به طور کلی به دو حالت انعطاف پذیری رشدی[۱۱] و انعطاف پذیری ژنتیکی[۱۲] تقسیم میشود بعضی از دانشمندان اصطلاح انعطاف پذیری فردی [۱۳] را برای انعطاف پذیری رشدی ترجیح میدهند. انعطاف پذیری رشدی به مقاومت محیطی یک نوع ژنوتیپ و یا گروهی از گیاهانی که دارای یک ژنوتیپ هستند اطلاق میشود. اگر انعطاف پذیری وجود داشته باشد گیاه قادر است در شرایط نامساعد محیط، رشد معمولی خود را ادامه دهد. درجه انعطاف پذیری یک گیاه بستگی به تنوع آن گیاه در محیطهای مختلف رشد دارد. اگر در محیط های گوناگون زیست، یک گروه گیاه که دارای ژنوتیپ مشابهای هستند تنوع کمی نشان دهند، درجه انعطاف پذیری آن گیاهان زیاد و اگر تنوع زیاد باشد درجه انعطاف پذیری کم است. انعطاف پذیری ژنتیکی به مواردی گفته میشود که جامعهای از ژنوتیپهای مختلف بتواند عملکرد خود را در شرایط متفاوت حفظ نماید که فقط در مورد گیاهان دگرگشن به کاربرده میشود (اهدایی، ۱۳۸۱).
۲-۱۲-۳- پایداری[۱۴]
پایداری به توانایی ژنوتیپ ها در رفتار مداوم و ثابت در محدوده وسیعی از محیط ها اشاره میکند استفاده از ژنوتیپهای پایدار در کشاورزی پایدار دارای اهمیت میباشد. با این وجود مفهوم پایداری مبهم میباشد و بسته به آن که دانشمندان تمایل دارند به چه نحوهای به آن نگاه کنند به روش های مختلف تعریف شده است، در حالیکه آماره هایی که این مفاهیم متنوع را پارامتری کردهاند بسیار متعددند (Rasul et al., 2005). عبارت پایداری فنوتیپی، سازگاری و پایداری عملکرد اغلب در معانی متفاوتی به کار میروند. مفاهیم و تعاریف مختلفی از پایداری در طول این سالها شرح داده شده است. (Becker and Leon, 1988; Lin et al., 1986). لین و همکاران (۱۹۸۶) سه مفهوم از پایداری معرفی کردهاند (Lin et al., 1986):
نوع اول: در صورتیکه واریانس درون محیطی ژنوتیپ کوچک باشد آن ژنوتیپ پایدار در نظر گرفته می‌شود بیکر و لئون (Becker and Leon, 1988) این پایداری را ثبات استاتیک یا مفهوم بیولوژیکی از پایداری نامیدند. یک ژنوتیپ پایدار بدون توجه به هر گونه تغییر در شرایط محیطی، عملکرد ثابتی خواهد داشت. این مفهوم از پایداری برای صفات کیفی، مقاومت به بیماری یا خصوصیات تنش مانند مقاومت به سرما مفید میباشد. پارامترهای مورد استفاده برای این نوع، ضریب تغییرات (CVi) توسط فرانسیس و کاننبرگ (Francis and Kannenberg, 1978) برای هر ژنوتیپ به عنوان یک پارامتر پایداری و واریانس ژنوتیپی درون محیط  واریانس محیطی میباشد.
نوع دوم: ژنوتیپی را پایدار در نظر میگیرد که پاسخ آن به محیطها در آزمایش به موازات میانگین پاسخ همه ژنوتیپهاست بیکر و لئون (Becker and Leon, 1988) این نوع را مفهوم پویا یا زراعی از پایداری نامیدند. ژنوتیپ پایدار، انحرافات از پاسخ عمومی به محیطها ندارد و از این رو پاسخ قابل پیش بینی به محیط خواهد داد. ضریب رگرسیون (bi) (Finlay and Wilkinson, 1963) و واریانس پایداری شوکلا  برای اندازه گیری نوع دوم پایداری کاربرد دارد.
در نوع سوم ژنوتیپی پایدار است که MS باقیمانده مدل رگرسیون شاخص محیطی کوچک باشد. شاخص محیطی حاکی از میانگین عملکرد هم ژنوتیپها در هر محیط منهای متوسط ژنوتیپها در همه مکان هاست همچنین نوع سوم بخشی از پایداری پویا و زراعی براساس بیکر و لیون (۱۹۸۸) میباشد. روش های توصیف نوع سوم پایداری روش های ابرهارت و راسل (Eberhart and Russell, 1966)، پرکینز و جینکز (۱۹۶۸) هستند. بیکر و لئون (۱۹۸۸) اظهار داشتند که مفاهیم پایداری بر پایه اثرات GEI در زمره مفهوم پویا قرار میگیرند و شامل روش های مبتنی بر رگرسیون از قبیل فینلی و ویلکینسون (۱۹۶۳)، ابرهارت و راسل (Eberhart and Russell, 1966) و پرکینز و جینکر (Perkins and Jinks, 1968) و همچنین تجزیه و تحلیلهای غیر پارامتری میباشند.
لین و همکاران (Lin et al., 1986) چهار گروه آماره پایداری را تعریف کردند؛ پایداریهای نوع یک، دو و سه در چهار گروه در نظر گرفتند، گروه A به عنوان یک، گروه B وC نوع دوم و گروه D به عنوان نوع سوم پایداری در نظر گرفته شد.
گروهA: DG (انحراف از میانگین اثر ژنوتیپ) ….. SS (مجموع مربعات)
گروهB: GE (اثر متقابل GE) ….. SS
گروه C: GE یا DG (انحراف یا اثر متقابل) …. ضریب رگرسیون
گروه D: GE یا DG (انحراف یا اثر متقابل) ….. انحراف رگرسیون
لین و بینز (۱۹۸۸) نوع چهارم پایداری را براساس تنوع غیر ژنوتیپی قابل پیش بینی و غیر قابل پیش پیشنهاد نمودند. جز قابل پیش بینی مربوط به مکانها و جز غیر قابل پیش بینی مربوط به سال میباشد آنها استفاده از روش رگرسیون را برای قسمت قابل پیش بینی و میانگین مربعات برای سال در مکان هر ژنوتیپ به عنوان معیاری از تنوع غیر قابل پیش بینی پیشنهاد نمودند.
پایداری نوع اول از نظر بیولوژی مناسب است زیرا قابلیت اندازه گیری مقاومت محیطی ارقام را داراست اما کمتر مورد استفاده به نژادگران قرار گرفته است یکی از دلایل این امر هدف به نژادگران در داشتن ارقامی است که علاوه بر پایداری عملکرد بالا هم داشته باشند. اگر مساحت مورد بررسی زیاد باشد استفاده از این نوع پایداری معنی خاصی ندارد، اما اگر منطقه آزمایش کوچک بود استفاده از این نوع اهمیت بسیاری دارد (Baker, 1988). پایداری نوع دوم حاکی از آن است که کدام ژنوتیپ سهم کمتری از اثر متقابل ژنوتیپ در محیط را دارد. یکی از نقاط ضعف این نوع پایداری همبستگی بین ارقام مورد آزمایش است. پایداری نوع سوم بر مبنای رگرسیون بوده و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط مدلی توصیفی بر مبنای داده هاست. با وجود مشکلات تئوریکی پارامترهای نوع دوم و سوم بسیار رایج هستند و در گزارشات بسیاری استفاده شدهاند. از مزایای پایداری نوع چهارم نیز نداشتن مشکلات مربوط به نوع دوم و سوم و مستقل بودن ارقام مورد استفاده از یک دیگر میباشد اما این نوع دارای معایب خاص خود می‌باشد که علاوه بر تکرار در مکان به تکرار در زمان نیز نیاز دارد که مستلزم وقت و هزینه زیادی است و جهت رفع این مشکل تاریخهای کاشت متفاوت در یک سال را در نظر میگیرند، زیرا تاریخهای متفاوت تا حدودی تغییرات غیر قابل پیش بینی مانند سال را مشخص میکند (Baker, 1988).
۲-۱۳- تجزیه مرکب
قبل از تجزیه مرکب ابتدا میبایست یکنواختی واریانس اشتباه آزمایشات را به وسیله تست بارتلت مورد آزمون قرار داد. در صورت غیر یکنواخت بودن آنها با بهره گرفتن از تبدیل داده و یا گروه بندی محیطها، آنها را به زیر گروه های یکنواخت تقسیم میکنیم (Steel and Torrie, 1980).
به طور معمول جهت نشان دادن وجود یا عدم وجود اثر متقابل از تجزیه مرکب واریانس استفاده میشود. در صورت قابل پیش بینی بودن تغییرات محیطی، میتوان با اختصاص دادن ژنوتیپهای متفاوت برای محیطهای مختلف این اثر متقابل را کاهش داد (Francis and Kannenberg, 1978)، در حالی که تغییرات غیر قابل پیش بینی ناشی از تغییرات سال به سال اغلب موجب بزرگ شدن اثرات متقابل ژنوتیپ در سال و ژنوتیپ در سال در مکان خواهد شد و نیاز به استفاده از روش های دیگر احساس میشود، یکی از این روشها انتخاب ژنوتیپهای پر محصول با واکنش کم به محیط میباشد (Eberhart and Russell, 1966).
۲-۱۴- روش های آماری اندازه گیری اثرات متقابل
چنانچه واریانس اثر متقابل GEI معنی دار باشد چندین روش مختلف جهت اندازه گیری پایداری ژنوتیپ‌ها تا رسیدن به ژنوتیپ یا ژنوتیپ های پایدار قابل استفاده میباشد. طیف گستردهای از روشها جهت آنالیز در دسترس هستند و به طور کلی میتوانند در چهار گروه دستهبندی شوند: روش تجزیه واریانس، تجزیه پایداری، روش های چند متغیره و روش های کیفی. فرض آزمایش در تجزیه واریانس اندازه گیری عملکرد ژنوتیپ در محیط با R تکرار بوده و مدل کلاسیک تجزیه تنوع عملکرد کلی در مشاهدات GER تجزیه واریانس میباشد. (Fisher, 1918; Fisher, 1925) میانگین مربع باقیمانده درون محیطی، خطا در تخمین میانگین ژنوتیپ به واسطه تفاوت در حاصلخیزی خاک و سایر عوامل از قبیل سایهاندازی و رقابت از یک کرت به کرت دیگر را اندازه گیری میکند. در کل این روش در آزمایشات چند مکانی دارای اهمیت میباشد زیرا اشتباهات در محاسبه عملکرد عمدتاً از اثرات متقابل حاصل میشود، بنابراین آگاهی از مقدار این اثر جهت دستیابی به برآوردهای مؤثر از اثرات ژنوتیپی و همچنین تعیین منابع مطلوب احساس میشود (Crossa, 1990). تجزیه پایداری خلاصهای کلی از الگوی پاسخ ژنوتیپها به تغییر محیطی فراهم میکند. فری من (۱۹۷۳) نوع اصلی تجزیه پایداری را تجزیه مستقل رگرسیون یا رگرسیون خطی نامید و شامل رگرسیون میانگین ژنوتیپی بر شاخص محیطی است و ابزاری برای آزمایش ژنوتیپ هایی که واکنشی خطی مشخص به تغییرات محیط دارند فراهم میآورد. روش رگرسیون بیشترین سودمندی را برای ژنتیک دانان فراهم آورده است. ( Freeman and Perkins, 1971; Hill, 1975; Freeman, 1973) روش تجزیه رگرسیون در ابتدا توسط یتس و کوکران (۱۹۳۸) جهت تعیین رابطه بین ژنوتیپ ها و محیطهای مختلف استفاده شد. در این روش اثر متقابل ژنوتیپ در محیط

Leave a comment

صیانت و پیشگیری از جرم و گناه از منظر قرآن کریم و راهکار های نهادینه کردن آن در بین کارکنان ناجا- قسمت ۷

فایل های دانشگاهی

-پایان نامه ای با عنوان «سیاست کیفری اسلام در پیشگیری از جرایم و کاهش بزهکاری» توسط آقای مراد کیانی، در سال ۱۳۷۸در دانشگاه آزاد اسلامی واحد نراق نوشته شده است که در آن به تاثیر سیاست کیفری اسلام بر پیشگیری از جرم و کاهش بزهکاری پرداخته شده است.

پایان نامه حقوق

-پایان نامه ای با عنوان «امر به معروف و نهی از منکر و نقش آن در پیشگیری از وقوع جرم» در سال ۱۳۷۹در دانشگاه آزاد اسلامی توسط آقای سلیمان کامیابی نوشته شده است و در آن به آثار بازدارنده امر به معروف ونهی از منکر پراخته شده است.
-پایان نامه ای با عنوان «نقش تعالیم دین اسلام در پیشگیری از وقوع جرم» در سال ۱۳۸۴ در دانشگاه آزاد اسلامی توسط آقای حسن پوریانی مهدیرجی نگاشته شده است و در آن به بعضی از دستورات اخلاقی پیشگیرانه اسلام پرداخته است.
آنچه در این تحقیقات مورد بررسی قرار گرفته است، تاثیر بخش هایی از آموزه های دینی بر پیشگیری از جرم می باشد؛ اما در هیچ یک از آن‌ ها تحقیق جامعی در رابطه با صیانت و پیشگیری از جرم و گناه در قرآن و راه‌های نهادینه کردن آن در بین کارکنان ناجا صورت نگرفته؛ چیزی که این تحقیق به دنبال ارائه آن می باشد.
۱-۷-کاربردهای تحقیق
۱٫ برای تصمیم گیری در کمیسیون های صیانت و پیشگیری.
۲٫ برای استفاده در پلیس پیشگیری ناجا جهت طراحی و اجرای هرچه بهتر وظایف و مأموریت‌های محوله.
۳٫ برای استفاده در کلاس‌های آگاه سازی کارکنان کادر و وظیفه.
۴٫ برای استفاده در برنامه های دروس ع.س کارکنان ناجا.
۵٫ برای استفاده دفتر مطالعات و تحقیقات اسلامی ساعس ناجا در امور پژوهشی.
۶٫ برای استفاده در مراکز آموزش ناجا به عنوان متون درسی.
۱-۸-روش تحقیق
تحقیقات در این پژوهش از نوع بنیادی است و از روش کتابخانه ای و مطالعات اسنادی در این پژوهش استفاده گردیده است. همچنین به دلیل کیفی بودن بررسی‌ها و مطالعات، این پژوهش روش توصیفی را به کار برده است.
۱-۹-تعریف واژگان کلیدی
۱-۹-۱-صیانت
به معنای حفظ کردن، نگاه داشتن و نگاهداری می باشد و به مجموعه اقداماتی اطلاق می شود که هدف آن حفظ سرمایه‌های انسانی سازمان با تقویت عنصر بازدارندگی درونی از طریق ترویج فرهنگ صحت عمل، ارشاد و آگاه‌سازی کارکنان می باشد و در جای دیگر صیانت به مجموعه اقدامات، سیاست‌ها و تدابیر متخذه که به منظور حفظ و نگهداری سازمان و کارکنان ناجا در برابر تهدیدها و آسیب پذیری‌ها صورت می‌پذیرد را صیانت یا ملاحظات صیانتی گویند (دستورالعمل اجرائی آئین نامه تشویق فرماندهان، روسا و مدیران در زمینه کاهش جرائم و تخلفات،۱۳۸۹، ص۳).
۱-۹-۲-پیشگیری
واژه پیشگیری در مفهوم متعادل آن در معانی«پیش دستی کردن، پیشی گرفتن و به جلو چیزی شتافتن» و همچنین «آگاه کردن، خبر چیزی را دادن و هشدار دادن» است و برابر مفهوم کلی، انجام هر اقدامی که علیه جرم بوده و آن را کاهش دهد پیشگیری محسوب می‌شود (نسل،۱۳۸۷، صص۳۵-۳۴).
۱-۹-۳-جرم
برابر ماده۲ قانون مجازات اسلامی ۱۳۷۰ مقرر می‌دارد: «هر فعل یا ترک فعلی که در قانون برای آن مجازات تعیین شده باشد، جرم محسوب می‌شود» (ایرانشاهی،۱۳۸۹،ص۲۷).
۱-۹-۴-گناه
گناه به معنای خلاف است و در اسلام هر کاری که برخلاف فرمان خداوند باشد، گناه محسوب می‌شود. گناه هر چند کوچک باشد، چون نافرمانی خدا است، بزرگ است (قرائتی،۱۳۸۶،صص۷-۶).
فصل دوم
صیانت
۲-۱- مقدمه
در این فصل پس از شناخت معنا و مفهوم صیانت، به اهمیت و ضرورت آن پرداخته و با بیان اینکه لفظ صیانت و مشتقات آن در قرآن به طورمستقیم بیان نشده و تنها به الفاظ و واژه‌های مترادف آن از قبیل تقوا، حیا، عفت، اعتصام، عصمت و آیاتی که معنا و مفهوم صیانتی داشته‌اند پرداخته ‌است؛ خواننده را به سمت و سویی می‌برد که اگر این چارچوب و اصول صیانتی را رعایت نماید، به رستگاری و تقرب الهی دست می‌یابد. در ادامه به تقوا به عنوان سمبل معنایی و مفهومی-که به بهترین صورت صیانت را توضیح می‌دهد- اشاره می‌نماییم.
در انتها نیز پس از اینکه انواع صیانت را بیان می‌نماییم به ارائه شیوه‌های صیانت علمی و عملی و زیرشاخه‌های آن پرداخته می شود.
۲-۲- معنا و مفهوم صیانت
صیانت مفهوم عامی است که در دین مبین اسلام به آن اهتمام ویژه‌ای شده است و در تمامی احکام مدنظر بوده است و شاید بهترین واژه ای که بتواند معنای صیانت را برساند کلمه تقواست. صیانت نوعی پادتن است که فرد به واسطه آن نفس خود را مصونیت می بخشد و آینه دل خود را به وسیله آن جلا می بخشد. بنابراین برای تداعی بهتر مفهوم صیانت، نیاز است تا با آشنایی با کلمه تقوا به آن پرداخته شود. تقوا و کلمات هم‌خانواده آن در قرآن، به صورت اسمی و فعلی به دفعات زیاد بیان شده است و از جمله واژگان کلیدی است که نزدیک ترین معنا را با صیانت دارد. سرّ مطلب این است که تقوا و صیانت هر دو از اوصاف نفسانی به شمار می‌روند که دارای مراتب گوناگونی از قبیل سعه و ضیق، شدت و ضعف هستند و به نوعی در اصل وجودی، تابع و ملازم یکدیگرند که هرگاه یکی باشد دیگری نیز هست و به هر اندازه یکی بیشتر باشد دیگری نیز کامل‌تر و تمام تر است.
تقوا مشتقات زیادی دارد که به برخی از آنها اشاره می شود: وَقِیَ، وَقِیاً، وِقَایَهً و وَاقِیَهً: نگهداشت. وَقی: حمایت کرد، صیانت کرد (سیاح، ۱۳۷۰، ج ۲، ص ۲۲۱۹).
محمد بن مکرم معروف به ابن منظور در معنی و مفهوم وقی گفته است: وقاه الله، وقیا، وقایه و واقیه: صانه وقیت الشی واقیه اذا صنته و سترته عن الاذی (ابن منظور،۱۴۰۸ق، ج۱۵،ص۳۷۷).
همچنین تقی و تقوی هر دو مصدر است؛ اصل این دو “وَقْی” و “وَقْوَی” بوده که واو به تاء تبدیل شده است. وَقْیْ عبارت است از دفع کردن خطر از چیزی به وسیله چیز دیگر (و نگهداری و حفاظت از آن). الواو و القاف و الیاء: «کلمه واحده تدل علی دفع شیءعن شیء بغیره» (ابن فارس، ۱۳۶۱، ج۶، ص۱۳۱). سپر را از آن جهت که انسان را از خطر حفظ می‌کند، «وقایه» گویند (همان).
برای توضیح بیشتر به دو آیه زیر توجه کنید:
«فَمَنَّ اللَّهُ عَلَیْنَا وَ وَقَانَا عَذَابَ السَّمُومِ؛ پس خدا بر ما منت نهاد و ما را از عذاب سموم نگه داشت.» (طور/۲۷)
«وَقِهِمُ السَّیِّئَاتِ وَمَن تَقِ السَّیِّئَاتِ یَوْمَئِذٍ فَقَدْ رَحِمْتَهُ وَذَلِکَ هُوَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ؛ آنان را از عقوبات حفظ کن، که هرکه را در آن روز از عقوبات حفظ کنى بر او رحمت آورده‏اى و آن کامیابى بزرگى است.» (غافر/۹)
واژه اتقاء از باب افتعال در دو معنی به کار رفته است: ۱-اتخاذ: به معنای فراهم کردن و تهیه کردن مبدأ فعل است که بنابراین معنی عبارت وقایه، برگرفتن، فراهم کردن است پس وقایه به معنی فراهم کردن ابزار و وسیله حفظ و صیانت اطلاق می شود. ۲-طلب : مفهوم اتقاء بنابر معنی طلب، حفظ و صیانت کردن است که طلب الوقایه در اینجا مصدر و به معنای حفظ و صیانت کردن در برابر امر مکروه و ناگوار است.
در تفسیر مجمع البیان طبرسی در مورد کلمه الاتقاء چنین آمده: «طلب السلامه بما یحجز عن المخافه» (طبرسی، ۱۳۶۸، ج۲-۱، ص۵۳۴) و در تفسیر التحریر والتنویر در رابطه با لفظ الاتقاء آمده: «هو طلب الوقایه،الصیانه و الحفظ من المکروه» (ابن عاشور،۱۳۷۶،ج۱،ص۲۲۶). پس اتقاء بنابر یک معنی عبارت است از فراهم کردن ابزار و وسیله حفظ و صیانت و به معنای دیگر طلب حفظ و صیانت کردن است. پس در آن معنای حراست کردن و صیانت از امور هراس انگیز نهفته است؛ پرواضح است که این امور ناگوار و ناشایست می تواند از نوع شرور و آفات مادی و محسوس همچون آتش، زلزله، سیل، طوفان و… باشد و می تواند در امور معنوی که در عرف مردم و یا در فرهنگ قرآنی ناپسند است مانند گناه، بی عدالتی، شرک به خدا و… باشد. بنابراین در قرآن واژه های صیانتی برای هر دو نوع مادی و معنوی به کار رفته است. به عنوان مثال: آیه «وَ اللَّهُ جَعَلَ لَکُم مِّمَّا خَلَقَ ظِلَالًا وَ جَعَلَ لَکمُ مِّنَ الْجِبَالِ أَکْنَانًا وَ جَعَلَ لَکُمْ سَرَابِیلَ تَقِیکُمُ الْحَرَّ وَ سَرَابِیلَ تَقِیکمُ بَأْسَکُمْ کَذَالِکَ یُتِمُّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکُمْ لَعَلَّکُمْ تُسْلِمُونَ؛ خدا براى شما از چیزهایى که آفریده است سایه‏ها پدید آورد. و در کوه‏ها برایتان غارها ساخت و جامه‏هایى که شما را از گرما حفظ مى‏کند و جامه‏هایى که در جنگ نگهدار شماست. خدا نعمت‌هاى خود را این چنین بر شما تمام مى‏کند. باشد که تسلیم فرمان او شوید.» (نحل/۸۱)
برای شما لباس هایی آفریده که شما را از گرما حفظ می کند و تن پوش هایی که به هنگام جنگ شما را از زخم نیزه و شمشیر حفظ می کند.
باتوجه به معنی، این نکته گفتنی است که ابزار و وسیله صیانت به تناسب موضوع می تواند از اشیای مادی و محسوس همچون سپر و زره باشد که آدمی را در برابر ضربه دشمن حفظ می کند و نیز می تواند برابر قراین و مفاد آیات، این ابزار گاهی انجام فعل یا افعالی و گاه ترک و دوری کردن از عملی باشد.
«یَأَیُّهَا الَّذِینَ ءَامَنُواْ لَا تَأْکُلُواْ الرِّبَواْ أَضْعَفًا مُّضَاعَفَهً وَ اتَّقُواْ اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ؛ اى کسانى که ایمان آورده‏اید، ربا مخورید به افزودنهاى پى در پى و از خداى بترسید تا رستگار شوید.» (آل عمران/۱۳۰)
«وَ اتَّقُواْ النَّارَ الَّتىِ أُعِدَّتْ لِلْکَافِرِینَ؛ و بترسید از آتشى که براى کافران مهیا شده است.» (آل عمران/۱۳۱)
«وَ أَطِیعُواْ اللَّهَ وَ الرَّسُولَ لَعَلَّکُمْ تُرْحَمُونَ؛ و از خدا و رسول اطاعت کنید تا مگر مشمول رحمت شوید.»(آل عمران/۱۳۲)
از این آیات استفاده می شود که دوری از رباخواری و همچنین اطاعت خداوند و رسول وسایل ایمنی از غضب خدا و آتش جهنم است. دستیابی به تقوا و به تعبیر دیگر وسیله و ابزار حفظ، صیانت و ایمنی از امور ناگوار (عذاب خدا، آتش جهنم و …) در آیات مذکور به گونه و شیوه‌ای بیان شده است. لازم به ذکر است که در برخی از آیات امر به اتقاء الله و یا اخبار از آن برحسب ظاهر و قرینه مشخصی برای بیان ابزار حفظ و صیانت و راه رسیدن به آن ذکر نشده است و در اصطلاح کلام به طور مطلق بیان شده است که عبارت است از خویشتن داری یا نگهداشتن، حفظ و صیانت خویش از عذاب الهی(قهر خدا، دوری از خدا و…) به وسیله اطاعت از اوامر خدا و ترک نواهی خداست. لذا فخر رازی در تفسیر الکبیر فرموده اند: «و قد علمتُ ان التقوی عباره عن فعل الواجبات و ترک المحرمات» پس ترجمه (اتقواالله) به جملاتی مانند پرهیز کردن، از خدا ترسیدن، پرواداشتن یک ترجمه تسامحی و غیرمستقیم است که این تعبیر و تأویل در مورد تقوا اگرچه صحیح است ولی معنای درست به لحاظ لغوی برای تقوا نیست؛ لذا باید در ترجمه آیات به قواعد ادبی و قرائن موجود در آیه و مفهوم نهایی آن دقت نمود. تمام انبیا که کار اصلی‌شان راهنمایی انسان ها در مسیر مبارزه با شیطان و هواپرستی، کیفیت مبارزه، پیمودن صراط توحید و امثال آن است؛ ترجیع بند دعوت خویش را صیانت، تقوای الهی و اطاعت از خود قرار داده اند.«وَمُصَدِّقًا لِّمَا بَیْنَ یَدَیَّ مِنَ التَّوْرَاهِ وَلِأُحِلَّ لَکُم بَعْضَ الَّذِی حُرِّمَ عَلَیْکُمْ وَجِئْتُکُم بِآیَهٍ مِّن رَّبِّکُمْ فَاتَّقُواْ اللّهَ وَأَطِیعُونِ» (آل عمران/۵۰)[۲]
چنان که با تعجب از قوم خود می پرسیدند چرا تقوای الهی پیشه نمی کنند؟«وَإِلَى عَادٍ أَخَاهُمْ هُوداً قَالَ یَا قَوْمِ اعْبُدُواْ اللّهَ مَا لَکُم مِّنْ إِلَهٍ غَیْرُهُ أَفَلاَ تَتَّقُونَ» (اعراف/۶۵)[۳]
بنابراین صیانت به معنای حفاظت و نگهداری است که اسم فاعل آن (صائن) به معنی نگهدارنده از فساد و اسم مفعول آن (مصون) به معنی درامان شده می باشد و دارای مشتقاتی به شرح ذیل می باشد:

 

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.

 

 

 

    1. صِیَانه: حفاظت، نگه داری

 

    1. صَانَهُ: نگاه داشت

 

    1. صَوْنَه: طبله ای که در آن بوی خوش نگاه دارند.

 

    1. صَوَان و صِوَان و صِیَان و صُیَان و صَیَان: جامه دان یا آن چه کتاب یا لباس را در آن حفظ نمایند، اشکاف، قفسه(مصدر ثلاثی مجرد)

 

    1. صَوْنْ: نگهداری، حمایت، پشتی(مصدر ثلاثی مجرد)

 

    1. صُوَان: گنجینه، قفسه، خیمه بزرگ، سراپرده(اسم آلـت)

 

    1. مَصَان و مِصْوَان: غلاف کمان(اسم آلت)

 

    1. تَصَاوَنَ: نگهداری نمود(مصدر ثلاثی مزید از باب تفاعل)

 

    1. اِصْطِیَان: مصون داشتن (ثلاثی مزید از باب افتعال)

 

  1. صَوْن و صِیَان: حفظ کردن(مصدر). تمامی موارد از: (سیاح،۱۳۷۰، ج۱، ص۱۰۸۹)

 

۲-۳- اهمیت و ضرورت صیانت
صیانت به معنای حفظ و حراست وقتی معنا پیدا می کند که یک هدف مورد تهدید قرار گرفته باشد و در چنین وضعیتی است که به منظور مقابله با تهدیدها و یا پیشگیری از وقوع آن اقدام‌هایی انجام می‌پذیرد که دارای سه رکن مهم و اساسی بوده و در صورت فقدان هر یک از آنها حفظ و حراست معنا پیدا نمی کند:
۱-اقدام ۲-هدف ۳-تهدید
این وظایف خطیر، مراقبت از سلامت اجزای ریز و درشت یک تشکیلات را در برابر انواع و اقسام انحراف‌های موجود که به طورمستقیم و یا غیرمستقیم آن قسمت را تهدید می کند عهده دار است و یا بهتر بگوئیم به عنوان یک چشم همیشه بیدار و یک گوش همیشه شنوا با توجه به اشرافیت اطلاعاتی که به مجموعه و زیرمجموعه‌ها دارد همواره مشاور خوبی برای مدیریت مجموعه و توابع آن محسوب شده و ضمن ارائه پیشنهادها و راهکارهای مناسب، هر گونه انحراف، اشکال و تخلفی را برطرف نموده و رهنمودهای لازم در همه زمینه ها را ارائه می نماید.
صیانت نوعی حفاظت، مراقبت، دقت و دوراندیشی محسوب می گردد که در انسان این آمادگی را ایجاد می کند تا از وقوع جرم و انحراف و یا هر گونه گناهی جلوگیری نماید و در واقع به صورت پادتنی می باشد که از اشاعه و یا شروع انحراف پیشگیری نموده و بدین صورت نوعی مراقبت نفس و معرفت نفس محسوب می‌گردد همان طور که امام علی می‌فرماید: من عرف نفسه فقد عرف ربّه؛ آن کس که نفس خود را شناخت پروردگارش را شناخت (تمیمى، ۱۳۶۰، ص ۲۳۲).
«قَدْ أَفْلَحَ مَن زَکَّاهَا» (شمس/۹) (سوگند به این آیات) که هر کس جان خود را از گناه پاک سازد رستگار مى‏شود و انسان با پاک کردن و تکامل نفس خود به خدا می‌رسد.
صیانت را می توان به عنوان حرکت قبل از شروع و وقوع جرم و گناه ذکرکرد. لذا در صورتی که به موقع و هماهنگ عمل شود از اتفاق بعدی که ممکن است منجر به نتایج بدتر و ناخوش‌آیندی شود جلوگیری نموده و این همان صیانت و نگهداری است. به عنوان نمونه حفظ خود و خانواده خویش از آتش جهنم در آیه ۶ سوره تحریم و پناه بردن به خداوند متعال و فرار از مکان و محل گناه توسط حضرت یوسفدر آیات ۲۳ و ۲۴ سوره یوسف را می توان به عنوان نمونه‌هایی از صیانت قرآنی ذکر نمود.
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا قُوا أَنفُسَکُمْ وَأَهْلِیکُمْ نَارًا وَقُودُهَا النَّاسُ وَالْحِجَارَهُ عَلَیْهَا مَلَائِکَهٌ غِلَاظٌ شِدَادٌ لَا یَعْصُونَ اللَّهَ مَا أَمَرَهُمْ وَیَفْعَلُونَ مَا یُؤْمَرُونَ؛ اى کسانى که ایمان آورده‏اید، خود را با خانواده خویش از آتش دوزخ نگاه دارید چنان آتشى که مردم (دل‏سخت کافر) و سنگ (خارا) آتش‏افروز اوست و بر آن دوزخ فرشتگانى بسیار درشت‏خو و دل‏سخت مأمورند که هرگز نافرمانى خدا را (در اجراى قهر و غضب حق) نخواهند کرد و آنچه به آنها حکم شود انجام دهند.» (تحریم/۶)
«وَ رَاوَدَتْهُ الَّتىِ هُوَ فىِ بَیْتِهَا عَن نَّفْسِهِ وَ غَلَّقَتِ الْأَبْوَابَ وَ قَالَتْ هَیْتَ لَکَ قَالَ مَعَاذَ اللَّهِ إِنَّهُ رَبىّ‏ِ أَحْسَنَ مَثْوَاىَ إِنَّهُ لَا یُفْلِحُ الظَّالِمُونَ؛ و آن زن که یوسف در خانه‏اش بود، در پى کامجویى از او مى‏بود و درها را بست و گفت: بشتاب. گفت: پناه مى‏برم به خدا. او پروراننده من است و مرا منزلتى نیکو داده و ستمکاران رستگار نمى‏شوند.» (یوسف/۲۳)
«وَ لَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَ هَمَّ بهَا لَوْ لَا أَن رَّءَا بُرْهَانَ رَبِّهِ کَذَالِکَ لِنَصْرِفَ عَنْهُ السُّوءَ وَ الْفَحْشَاءَ إِنَّهُ مِنْ عِبَادِنَا الْمُخْلَصِینَ؛ آن زن آهنگ او کرد و اگر نه برهان پروردگارش را دیده بود، او نیز آهنگ آن زن مى‏کرد. چنین کردیم تا بدى و زشتکارى را از وى بازگردانیم. زیرا او از بندگان پاکدل ما بود.» (یوسف/۲۴)
از طرفی صیانت با امنیت ارتباطی نزدیک دارد. باتوجه به معنا و مفهوم واژه امنیت که ریشه در واژه “امن” به معنی در امان و آسایش بودن، مصونیت از خطر و آرامش خاطر دارد و “امنیت” در لغت که به معنی فراغت از هرگونه تهدید یا حمله و یا آمادگی برای رویارویی با هر تهدید و حمله می باشد می‌توان امنیت را در انگیزه و کشش های انسان‌ها دنبال کرد به این معنی که جستجوی امنیت از مهم‌ترین انگیزه های انسانی بوده که با جوهره هستی انسان پیوندی ناگسستنی دارد، بنابراین حفظ ذات و صیانت نفس نیز که از اساسی ترین میل های انسان‌ها بوده و به وسیله آن به دنبال نوعی برقراری امنیت و آرامش می باشد در حقیقت نقطه مشترک بین صیانت و امنیت بوده که یک هدف و نتیجه را پیگیری می نمایند.
در نتیجه تامین امنیت نیز که از وظایف ذاتی نیروی انتظامی است در راستای صیانت بوده و انسان به وسیله آن یک گام روبه جلو برداشته و به علاج واقعه و یا اتفاقی قبل از وقوع پرداخته است که می تواند در کاهش جرائم، تخلفات و حتی گناهان بسیار موثر باشد.
۲-۴- صیانت در قرآن کریم
با توجه به اینکه در قرآن کریم به صورت مستقیم به لفظ صیانت و مشتقات آن اشاره نشده و موارد صیانتی بیشتر به لحاظ محتوا و معنایی می بایست از آیات شریفه قرآن استنباط گردد، لذا سعی شده بیشتر واژه های مترادف و آیاتی که به لحاظ مفهومی به موضوع مذکور نزدیک‌تر می باشد در این قسمت جمع آوری شود تا ان شاءا… مفید فایده قرار گیرد.
۲-۴-۱- هدایت و صیانت
«اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ؛ ما را به راه راست هدایت کن.» (فاتحه الکتاب/۶)
«صِرَاطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَ لَا الضَّالِّینَ؛ راه کسانى که ایشان را نعمت داده‏اى، نه خشم گرفتگانِ بر آنها و نه گمراهان.» (فاتحه الکتاب/۷)
انسان موجودی متفکر و مختار است که کمال او در پرتو تشخیص حق و عمل به آن است. تشخیص حق از باطل در بین آرای متضارب و مکاتب متقابل و انتخاب اَحسن آنها بسیار دشوار است؛ چنانکه تطبیق عملی بعد از تحقیق علمی کاری است بسیار سخت ( نهج البلاغه، خطبه ۸۳، بند۳۶) (جوادی آملی، ۱۳۸۵، ج ۱، ص۵۱۴).

Leave a comment

تاثیر ابعاد سرمایه اجتماعی بر تعهد سازمانی کارکنان دانشگاه علوم پزشکی کاشان- قسمت ۱۰

فایل های دانشگاهی

روش های کلی بکار برده شده در این تحقیق به منظور جمع آوری اطلاعات عبارتند از :
۱-روش کتابخانه ای یا همان میدانی می باشد که با مطالعه کتب علمی ، مجلات علمی و تخصصی و استفاده از شبکه اینترنت ،پایان نامه ها ،مقالات برای جمع آوری اطلاعات مربوط به ادبیات موضوع وپیشینه تحقیق استفاده شده است .
۲- پرسشنامه،به منظور آگاهی ازچگونگی تاثیرابعاد سرمایه اجتماعی بر تعهد سازمانی کارکنان دانشگاه پرسشنامه ای بسته با بهره گرفتن از مقیاس پنج گزینه ای لیکرت طراحی گردیده ودر اختیار کار کنان گذاشته شده است.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
۳-۶ ابزار گرد آوری اطلاعات:
در این تحقیق ، ابزار اصلی گرد آوری اطلاعات یک پرسشنامه ۶۵ گزینه ای که شامل ۴۱ سوال سرمایه اجتماعی طبق مدل ناهاپیت و گوشال و ۲۴ سوال تعهد سازمانی که براساس شاخص تعهد ساطمانی آلن و می یر (۱۹۹۰)در جهت سنجش تاثیر ابعاد و مولفه های سرمایه اجتماعی بر تعهد سازمانی کارکنان به منظور قضاوت استفاده گردیده است.
۳-۷ زمان انجام تحقیق
دوره زمانی انجام این تحقیق شش ماهه اول سال ۱۳۹۲ می باشد.
۳-۸ مکان انجام تحقیق
کلیه واحدهای تابعه دانشگاه علوم پزشکی کاشان جزء مکان پژوهش حاضر می باشد.
۳-۹روش سنجش پایایی پرسشنامه
برای سنجش پایایی پرسشنامه از آزمون آلفای کرونباخ استفاده گردید.با بهره گرفتن از این آزمون محاسبه هماهنگی درونی ابزار اندازه گیری ازجمله پرسشنامه ها ویا آزمونهایی که خصیصه های مختلف را اندازه گیری می کنند به کار می رود. برای محاسبه ضریب آلفای کرونباخ باید واریانس نمره های زیرمجموعه سوالات پرسشنامه وواریانس کل سوالات پرسشنامه را محاسبه کرد وسپس با بهره گرفتن از فرمول ذیل مقدار ضریب آلفا را محاسبه نمود.(سرمد ودیگران،۱۳۷۸)
= kتعداد سوالات پرسشنامه
=واریانس سوال kام
=واریانس کل آزمون
روش ضریب آلفای کرونباخ ، این ضریب عددی بین صفر تا یک است که نزدیک بودن آن به عدد یک نشانه اعتبار بیشتر پرسشنامه می باشد
در این پژوهش با بهره گرفتن از نرم افزار SPSS آلفای کرونباخ پرسشنامه سرمایه اجتماعی برابر ۸۹۹/۰محاسبه گردید و آلفای کرونباخ پرسشنامه تعهد سازمانی برابر ۹۱۱/۰ محاسبه گردید .
۳-۱۰ بررسی روایی پرسشنامه
برای تهیه پرسشنامه و برای اطمینان از قابلیت اجرایی آن(یعنی بررسی توانایی پرسشنامه در سنجش آن چیزی که یابد بسنجد) از نظرات متخصصین منابع انسانی و همچنین از نظرات آن دسته از کارکنان که در این زمینه مطالعات بیشتری داشته و بیشتر در سازمان با مسایل سرمایه اجتماعی و تعهد سازمانی در گیر بوده اند، استفاده گردید. ضمنا از نظرات اساتید راهنما،مشاور و مشاور آماری استفاده شد که از نظر افراد مذکور پرسشنامه توانایی لازم را در سنجش تاثیر ابعاد سازمانی بر تعهد سازمانی کارکنان را دارا می باشد.
۳-۱۱مباحث آماری
۱-آمار توصیفی:این نوع آمار صرفا به توصیف جامعه می پردازدوهدف آن محاسب پارامترهای جامعه است.
۲-آمار استنباطی: هدف تجزیه وتحلیل اطلاعات از روی استنباط واستنتاج می باشد.
در این تحقیق علاوه برآمار توصیفی، برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از روش های آماری زیر استفاده شده است.
۱-آزمونTمستقل : این آزمون برای مقایسه دو گروه مستقل به کار می رود، عموما برای متغیر های کمی با مقیاس حداقل فاصله استفاده می شود،آمار آزمون به صورت فرمول زیر تعریف می شود.
آماره T دارای توزیعstudent t با درجه آزادی۲++df= می باشد.
۲- آزمون ضریب همبستگی اسپیرمن: برای محاسبه این نوع ضریب همبستگی ابتدا دو گروه به صورت مجزا بر اساس رتبه مشخص شده،سپس مقادیر رتبه ها در فرمول زیر قرار گرفته و نتایج مورد نظر از آن استخراج می گردد.
۳- آزمون آنالیز واریانس یک طرفه:این آزمون برای مقایسه میانگین های گروه مستقل به کار رفته و از آماره استفاده می نماید.که آماره به صورت زیر تعریف می شود. F
F =
آماره دارای توزیع فیشر با درجه آزادی به صورت می باشد.
=k-1
=k(n-1)
۴- تحلیل چند متغیره رگرسیون خطی: در این نوع تحلیل که اثرات همزمان چند متغیر مستقل بر یک متغیر مستقل کمی بررسی خواهد شد. متغیر های مستقل می تواند از نوع کمی و کیفی باشد و متغیر وابسته حداقل در مقیاس فاصله ای است. ناحیه رگرسیونی به صورت
T=
بوده که ßها را ضریب رگرسیون خطی می نامند.
فصل چهارم
تجزیه و تحلیل داده ها
مقدمه
تجزیه و تحلیل داده ها برای بررسی صحت فرضیات برای هرنوع پژوهش از اهمیت خاصی برخوردار است.امروزه در بیشتر پژوهشهایی که متکی بر اطلاعات جمع آوری شده از موضوع مورد پژوهش می باشد، تجزیه و تحلیل اطلاعات از اصلی ترین و مهم ترین بخش های پژوهش محسوب می شود.
داده های خام با بهره گرفتن از فنون آماری مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرندو پس از پردازش به شکل اطلاعات در اختیار استفاده کنندگان قرار می گیرند. پردازش داده ها در دو سطح انجام گرفته است،که عبارتند از توصیف داده ها، تحلیل استنباطی داده ها در مرحله توصیف داده ها،جامعه مورد مطالعه باتوجه به متغیر های مورد نظر توصیف شده و تصویری از وضع موجود ارائه می گردد. در مرحله تحلیل داده ها به تعیین روابط بین متغیر ها ،تفاوت موجود بین گروه ها و تبیین متغیر ها پرداخته می شود.
به منظور نتیجه گیری از فرضیات تحقیق این فصل دردو بخش ذیل مورد بررسی قرار گرفته است:
۱- بررسی ویژگی جمعیتی پاسخ دهندگان
۲- آزمون فرضیات
۴-۱- بررسی ویژگی جمعیتی پاسخ دهندگان
در این پژوهش ویژگیهای جمعیتی افراد نمونه آماری، از نظر جنسیت، تاهل،میزان تحصیلات،نوع رشته تحصیلی و سمت سازمانی آنان مورد بررسی قرار گرفت که به تفصیل در ذیل به آن پرداخته شده است.
۴-۱-۱ بررسی وضعیت نمونه آماری از نظر جنسیت
جدول (۴-۱)توزیع فراوانی جنسیت در کارکنان دانشگاه

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

متغیر فراوانی تعداد درصد
جنس مرد ۹۰ ۹/۴۳
زن ۱۱۵ ۱/۵۶

 

از نظر جنسیت،وضعیت پاسخ دهندگان از ۲۰۵ نفر ،۹۰نفر(۹/۴۳)مرد و ۱۱۵(۱/۵۶) نفر زن بودند.

Leave a comment

بررسی حقوقی جرم اعتیاد با توجه به قانون اصلاحی قانون مبارزه با مواد مخدر سال ۱۳۸۹- قسمت ۱۲

فایل های دانشگاهی

گزارش پرونده
با احترام، به استحضار می‌رساند معاونت محترم قضایی دادستان کل کشور، طی نامه‌ای با ضمیمه‌نمودن چند فقره دادنامه و اعلام اینکه دادگاه‌های انقلاب اسلامی درخصوص اعمال ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ در پرونده‌های مربوط به مواد مخدر آراء مختلفی صادر کرده‌اند، تقاضای طرح موضوع در هیأت عمومی دیوان عالی کشور و صدور رأی وحدت رویه را نموده‌اند.
الف) شعبه چهـارم دادگاه انقلاب اسلامی مشهد به موجب دادنامه شماره ۲۰۹۹۷۵۱۵۰۱۰۰۷۰۶ مورخ ۲۸/۶/۱۳۹۳ درخصوص اتهام اقای ( ت ) دایـر بر مشارکت در نگهداری تریاک و شیره تریاک و اتهام اقای ( ی ) دایر بر استعمال تریاک، نگهداری تریاک، نگهداری حشیش، نگهداری مقداری شیشه و یک عدد وافور پس از احراز بزه های انتسابی مستنداً به بند ۲ ماده ۵ و ماده ۱۹ و بند ۲ ماده ۸ و ماده ۲۰ قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر سال ۱۳۷۶ و اصلاحیه سال ۱۳۸۹ حکم به مجازات های متعدد با اعمال ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ صادر کرده است. همچنین شعبه دوم دادگاه انقلاب اسلامی اراک، طی دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۸۶۱۵۵۰۱۸۸۰ مورخ ۴/۹/۱۳۹۲ در مورد اتهامات متعدد متهم آقای( م ) مستنداً به ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ و بند ۲ ماده ۱۹ و بند ۴ ماده ۸ و تبصره ۲ ماده ۶ قانون اصلاح مبارزه با مواد مخدر متهم را به مجازات مربوطه محکوم کرده است. در پرونده دیگر شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی همدان، طی دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۸۱۱۷۱۰۱۳۲۰ مورخ ۱۶/۱۰/۱۳۹۲ در اتهام مشابهی درخصوص اتهامات متعدد، ضمن تعیین مجازات های متعدد ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی را اعمال کرده است.
ب) متقابلاً شعبه اول دادگاه انقلاب اسلامی اصفهان، طی دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۰۳۶۷۲۰۱۲۰۰ مورخ ۱۸/۸/۱۳۹۲ و شعبه هفتم دادگاه انقلاب اسلامی مشهد، طی دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۵۱۵۴۰۰۴۲۵ مورخ ۲۳/۴/۱۳۹۲ و دادگاه انقلاب اسلامی کوهدشت، طی دادنامه شماره ۹۲۰۹۹۷۶۶۳۶۸۰۰۳۰۰ مورخ ۱۹/۹/۱۳۹۲ درخصوص اتهامات متعدد متهمین مجازات‌های متعدد را با استناد به مواد ۴، ۵ و۸ قانون مبارزه با مواد مخدر که در این مواد به ضرورت تناسب در تعیین مجازات تأکید شده است و بدون اعمال ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی مورد حکم قرارداده‌اند؛ ضمناً نظر قضایی دادستان محترم کل وقت هم به استناد مواد ۴، ۵ و ۸ قانون مبارزه با مواد مخدر مبتنی بر ضرورت تناسب در تعیین مجازات و عدم لزوم اعمال ماده ۱۳۴ در مورد تعدد جرم بوده است و همین رویه در پرونده‌های مواد مخدر تاکنون جاری بوده است؛ مضافاً آقای معاون محترم قضایی دادستان کل از اداره حقوقی در این خصوص استعلام به عمل آورده‌اند که پاسخ واصله چنین است:
بازگشت به استعلام شماره ۵۲/۱۴۰/۱۳۹۲/۴۰۴۳/۹۰۰۰ مورخ ۲۷/۸/۱۳۹۳ نظریه مشورتی این اداره کل به شرح ذیل اعلام می‌گردد:
«در هر مورد که در قانون اصلاح مبارزه با مواد مخدر که مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام است حکم خاصی وجود دارد باید براساس این قانون عمل شود و در مواردی که این قانون ساکت است مشمول عمومات قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ می‌باشد و چون درخصوص تعدد، مقررات خاص در قانون مبارزه با مواد مخدر وجود ندارد، لذا طبق مقررات ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ درخصوص تعدد جرایم موضوع قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر باید عمل شود» علی هذا با توجه به صدور آرای مختلف درخصوص اعمال ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ نسبت به مجازات‌های مربوط به جرایم مواد مخدر، مراتب جهت طرح در هیأت عمومی دیوان عالی کشور و صدور رأی وحدت رویه با کسب نظر قضات محترم دیوان عالی کشور به حضور اعلام می‌گردد.
دادستان کل کشور ـ سید ابراهیم رئیسی
نظریه نماینده دادستان کل کشور
اولاً: نظر به اطلاق ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی دایره شمول آن تمام موارد تعزیر را در بر می‌گیرد.
ثانیاً: قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ در موارد متعددی نسبت به امور مربوط به مواد مخدر اشاره و تعیین تکلیف نموده از جمله آن مبحث تعلیق و آزادی مشروط و مرور زمان است، بنابراین در شمول ماده ۱۳۴ نیز شبهه‌ای باقی نمی‌ماند.
ثالثاً: به موجب ماده ۴۵ (الحاقی به قانـون مبـارزه با مواد مخدر) مصـوب ۱۳۸۹ به مجلس شورای اسلامی اجازه اصلاح قانون مزبور که مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام است داده شده است؛ بنابراین شبهه اینکه مجلس شورای اسلامی نمی‌تواند برخلاف قانون مصوب مجمع تشخیص مصلحت نظام قانون تصویب کند منتفی است؛
مضافاً اینکه ماده ۱۳۴ مغایرتی هم با قانون اخیرالذکر ندارد، علی هذا عقیده به تأیید نظر دادگاه‌هایی که ماده ۱۳۴ را نسبت به قانون مواد مخدر نیز جاری و ساری می‌دانند دارم.
رأی وحدت رویه شماره ۷۳۸ـ۳۰/۱۰/۱۳۹۳
نظر به اینکه قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر مصوب ۱۳۷۶ و اصلاحیه آن مصوب ۱۳۸۹ حکم خاصی در مورد تعدد جرم وضع نکرده، بنابراین ماده ۱۳۴ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ با توجه به آمره بودن آن، در جرایم مواد مخدر نیز حاکم بوده و در تعیین مجازات برای مرتکبین اینگونه جرایم، در صورت تعدد بزه‌های ارتکابی لازم‌الرعایه است. براین اساس آراء دادگاه‌های انقلاب اراک، مشهد و همدان که با این نظر مطابقت دارد به اکثریت آراء صحیح و قانونی تشخیص می‌گردد. این رأی طبق ماده ۲۷۰ قانون آیین دادرسی دادگاه‌های عمومی و انقلاب در امور کیفری برای دادگاه‌ها لازم‌الاتباع است. «هیأت عمومی دیوان عالی کشور»

پایان نامه حقوق

گفتار دوم : تکرار جرم
مجازات­های مربوط به مواد مخدر و روان گردان از نوع مجازات تعزیری است، بنابراین طبیعی است که تابع مقررات عمومی مربوط به تکرار جرم باشد. یعنی قواعدی که در ماده ۱۳۷ ق.م.ا. بدین شرح پیش بینی شده است: «هر کس به موجب حکم قطعی به یکی از مجازات­های تعزیری از درجه یک تا شش محکوم شود، و از تاریخ قطعیت حکم تا حصول اعاده حیثیت یا شمول مرور زمان اجرای مجازات، مرتکب جرم تعزیری درجه یک تا شش دیگری گردد به حداکثر مجازات تا یک و نیم برابر آن محکوم می­ شود.» اما تفاوت­هایی نیز میان مقررات عمومی تکرار جرم و مقررات مذکور در قانون اصلاحی قانون مبارزه با مواد مخدر و روان گردان ۸۹ ، دیده می­ شود از جمله این که صرفاً سابقه محکومیت به برخی جرایم مواد مخدر و روان گردان را باید از عناصر تکرار جرم به حساب آورد، بنابراین محکومیت به سایر مجازات­های تعزیری و محکومیت به جرایم مذکور در ماده ۴ برای تکرار جرایم موضوع ماده همین قانون به حساب نمی­آید.[۱۷۲]
تعدد و تکرار جرم اگر چه جزء قواعد عمومی حقوق جزا است که در قانون مجازات اسلامی پیش بینی شده است اما قانون مبارزه با مواد مخدر در برخی موارد، مقررات خاصی را بیان کرده است.
بند اول ـ تفاوت تکرار جرم در قانون مجازات اسلامی و قانون مبارزه با مواد مخدر و روان گردان
تفاوت مقررات مربوط به تکرار جرم مقرر در قانون اصلاحی ۸۹ و مقررات مربوط به تکرار جرم در قانون مجازات اسلامی را می­توان به شرح زیر بیان نمود:
۱ـ مستفاد از قانون مذکور کسانی که سابقه محکومیت به جهت ارتکاب جرایم موضوع ماده ۴ موجب اعمال مقررات مربوط به تشدید در مورد جرایم موضوع ماده ۸ نمی­شوند و بر عکس و همین طور سایر محکومیت­های مبتنی بر مصوبه. ولی در مواردی که مقررات خاصی در باب تکرار جرم در قانون وجود نداشته باشد باید طبق قواعد عمومی مندرج در ماده ۱۳۷ق.م.ا. عمل نمود.[۱۷۳]
۲ـ بر خلاف مقررات ۱۳۷ ق.م.ا. که در آن کلیه محکومیت­های مربوط به جرایم تعزیری موجب تشدید مجازات می­شوند، در مورد جرایم مواد مخدر تنها وجود سابقه محکومیت در رابطه با جرایم مواد مخدر (آن هم با رعایت شرایط خاص) موجب تشدید مجازات به نحو مقرر در مصوبه می­شوند.[۱۷۴]
۳ـ مقررارت مربوط به تکرار موضوع ماده ۱۳۷ ق.م.ا. ناظر به محکومیت­های تعزیری و بازدارنده قبل از تاریخ تصویب قانون مجازات اسلامی می باشد می­باشد ولی شرط اعمال قواعد تکرار موضوع مصوبه آن است که محکومیت قبلی بعد از سال ۶۷ و به استناد مصوبه مبارزه با مواد مخدر باشد. طبق ماده ۳۹ مصوبه الحاقی سال ۱۳۷۶ «در تشدید مجازات بر اثر تکرار جرم در کلیه موارد مصرح در این قانون، محکومیت­ها و سوابق بعد از اجرای قانون مبارزه با مواد مخدر سال ۱۳۶۷ مناط اعتبار است».[۱۷۵]

بند دوم ـ شرایط تشدید مجازات در تکرار جرایم مواد مخدر و روان گردان
الف ـ شرط مربوط به مقدار مواد مخدر:
میزان و مقدار مواد در تشدید مجازات تأثیر به سزایی دارد.
ب ـ شرط مربوط به نوع مواد مخدر:
برای فهم بهتر این شرط، موضوع را با مثالی بیان می­کنیم، برای مثال اگر شخصی بار اول مرتکب جرم موضوع بند ۲ ماده ۴ بشود (پانصد گرم تریاک توزیع نماید) و به حداکثر مجازات موضوع بند مزبور محکوم شود. (۵۰ میلیون ریال جریمه نقدی ـ ۷۴ ضربه شلاق و ۳ سال حبس) و بار دوم مرتکب جرم موضوع بند ۱ ماده ۴ گردد، با رعایت ماده ۶ حداکثر مجازات او ۷۵ میلیون ریال جزای نقدی و ۷۴ ضربه شلاق خواهد بود و یا اگر بار اول مرتکب جرم موضوع بند ۱ ماده ۴ گردد (وارد کردن ۵۰ گرم تریاک) و به مجازات ۴ میلیون ریال جزای نقدی و ۵۰ ضربه شلاق محکوم گردد و بار دوم مرتکب جرم موضوع بند ۱ ماده ۵ گردد (حمل ۵۰ گرم تریاک) با رعایت ماده ۶ حداکثر مجازات او۴/۵ میلیون ریال جزای نقدی و ۷۴ ضربه شلاق خواهد بود. بنابراین در اینجا مشاهده می­گردد، مقننی که می­بایست ترتیبی اتخاذ نماید که تکرار جرم در مرتبه دوم با مجازات بیشتری روبرو شود، ترتیبی اتخاذ نموده که بعضاً مجازات بسیار خفیفی اعمال می­گردد. که همین موضوع در مورد ماده ۹ نیز وجود دارد.[۱۷۶]
ج ـ شرط مربوط به وجود سابقه:
یکی دیگر از شروط تشدید مجازات وجود سابقه محکومیت و اجرای آن می باشد. و در این زمان است که دادگاه باید به سابقه قبلی متهم مراجعه نماید و قاضی پرونده نمی ­تواند صرفاً به استناد اظهارات متهم یا حدسیات خود مجازات شدید را اعمال کند.
بند سوم ـ قاعده تکرار در اعتیاد به مواد مخدر و روان گردان
اعتیاد به مواد مخدر
در اینجا سئوالی که مطرح می­گردد این است که، تکرار اعتیاد به مواد مخدر و روان گردان چگونه محقق می­ شود و برای اثبات آن چه ضابطه­ای وجود دارد؟
در پاسخ به این سئوال باید گفت میان قضات اختلاف نظر وجود داشت و در مجموع سه نظریه بیان شده است:[۱۷۷]
الف ـ صرف اقرار متهم مبنی بر داشتن سابقه اعتیاد و یقین قاضی به صحت گفتار وی کافیست.
ب ـ صرف اقرار متهم کافی نیست و باید مراتب از اداره تشخیص هویت ناجا استعلام شود.
ج ـ در ماده ۱۶ قانون اصلاح قانون مبارزه با مواد مخدر راجع به اعتیاد مجدد بحثی نشده است و عنوان اتهامی تکرار اعتیاد است و نیازی به تفهیم اعتیاد مجدد نیست.
کمیسیون جزایی معاونت آموزش و تحقیقات قوه قضاییه هم اعلام کرده است که استعلام سوابق کیفری متهم برای اثبات تکرار جرم اعتیاد ضروری است و از حقوق دفاعی متهم است که از دلایل ابرازی علیه وی مطلع شود تا بتواند از خود دفاع نماید.[۱۷۸]
بدیهی است با توجه به اینکه اعتیاد به مواد مخدر یک جرم مستمر محسوب می‌شود مادام که فردی اعتیاد خود را ترک نکرده باشد وضعیت قبلی وی استصحاب می‌شود و تکرار اعتیاد در مورد وی منتفی است، اما قانون­گذار بدون توجه به این امر تکرار اعتیاد را صرفاً به محکومیت قبلی فرد منوط کرده است. بنابراین یک معتاد در هر مرتبه دستگیری با مجازات جدید روبه‌رو می‌شود بدون اینکه اعتیاد خود را ترک کرده و مجدداً به اعتیاد روی آورده باشد و این امر با عدالت قضایی سازگار نیست.[۱۷۹]
گفتار سوم : تبدیل و تخفیف مجازات در جرائم مواد مخدر و روان گردان
قانون مبارزه با مواد مخدر درماده ۳۸ راجع به تخفیف مجازات می‌گوید دادگاه می‌تواند در صورت وجود جهات مخففه مجازات را تا نصف حداقل مجازات تخفیف دهد. اگر مجازات فاقد حداقل باشد همان را تا نصف تخفیف دهد و حبس ابد را به پانزده سال تخفیف دهد و قاضی می‌تواند در مورد مجازات اعدام، درخواست عفو و بخشودگی کند.
در قانون مبارزه با مواد مخدر تخفیف خاص پیش‌بینی شده است، هم قبل از صدور حکم هم پس از صدور حکم.[۱۸۰]
در ماده‌ی۳۸، دادگاه در صورت وجود جهات مخففه می‌تواند به شرح زیر عمل کند:
الف ـ در صورتی که مجازات جرمی دارای حداقل باشد دادگاه می‌تواند مجازات را تا نصف حداقل تقلیل دهد،
ب ـ در صورتی که مجازات جرمی فاقد حداقل باشد همان مجازات تا نصف کاهش می‌یابد،
ج ـ در مورد حبس ابد دادگاه می‌تواند مجازات را به ۱۵ سال حبس (نه کمتر و نه بیشتر) تقلیل دهد،
د ـ در مورد مجازات اعدام تقاضای عفو و تخفیف مجازات به کمیسیون عفو ارسال خواهد شد. (لذا، نمی‌تواند رأساً تخفیف دهد.)
سئوالی که در اینجا به ذهن متبادر می­گردد این است که، آیا در قانون مبارزه با مواد مخدر تبدیل منع شده است؟ ماده ۳۸ فقط راجع به تخفیف صحبت کرده است. در ماده ۳۷ قانون مجازات اسلامی هم تخفیف و هم تبدیل اجازه داد شده است و در این زمینه اختلاف نظر شدیدی وجود دارد.[۱۸۱] دادستانی کل کشور در آراء مختلفی تبدیل مجازات در جرائم مواد مخدر را نپذیرفته است، هر چند که ماده ۳۸ قانون مبارزه با مواد مخدر به موضوع تخفیف مجازات پرداخته و اشاره‌ای به تبدیل مجازات ندارد، اما عده‌ای می‌گویند که استناد به ماده ۳۷ قانون مجازات اسلامی و اعمال تبدیل مجازات در مورد جرائم مواد مخدر مغایر مصوبه مجمع تشخیص مصلحت نظام (قانون مبارزه با مواد مخدر) است.[۱۸۲]
گفتار چهارم : رویه قضایی ایران در خصوص تعلیق جرایم مواد مخدر و روان گردان
بند ۳ ماده ۲ قانون تعلیق اجرای مجازات مصوب تیر ۱۳۴۶ مجازات کسانی را که به وارد کردن و یا ساختن مواد مخدر اقدام و یا به نحوی از انحاء برای مرتکبین اعمال مذکور تسهیل وسایل نمایند جزء مجازات های غیر قابل تعلیق شناخته بود و بند ۱ ماده ۴۰ قانون راجع به قانون مجازات اسلامی مصوب ۲۱ مهر ۱۳۶۱ نیز ضمن تأیید و تکمیل حکم مزبور مقرر می­داشت: مجازات کسانی که وارد کردن و یا ساختن و یا فروش مواد مخدر اقدام و یا به نحوی از انحاء برای مرتکبین اعمال مذکور تسهیل وسایل می­نمایند قابل تعقیب نیست.
و بالاخره بند ت ماده ۴۷ ق.م.ا. مصوب ۱۳۹۲ آخرین متن قانونی است که با تعمیم ممنوعیت تعلیق به کلیه قاچاق عمده مواد مخدر یا روان گردان اشاره دارد. و به نظر می رسد که با توجه به مفهوم مخالف این بند از ماده ۴۷ باید گفت که مجازات جرایم مربوط به کشت مواد مخدر، صادر کردن، تولید کردن، اخفاء، حمل، نگهداری، خرید، در معرض فروش قرار دادن، اعتیاد و استعمال مواد مخدر قابل تعلیق است.
در غیر موارد مذکوردر بند ت ماده ۴۷ قانون مجازات اسلامی تعلیق اجرای مجازات­های جرایم مواد مخدر تابع قواعد عمومی است[۱۸۳] زیرا قانون مبارزه با مواد مخدر و مقررات خاص، حکمی را در این زمینه پیش بینی نکرده ­اند.

بخش دوم
سیاست جنایی ایران در مقابله با جرم اعتیاد
فصل اول: مفهوم سیاست جنایی و انواع آن
مبحث اول : مفهوم سیاست جنایی
نظر به این که موضوع این نگارش بررسی حقوقی جرم اعتیاد می­باشد شایان ذکر است که قبل از پرداختن به مبحث اصلی ابتدا اشاره­ای هر چند کوتاه به سیاست جنایی داشته باشیم.
پدیده مجرمانه و واکنش در مقابل آن همزاد با انسان است. این پدیده نیز همانند سایر وقایع اجتماعی از شکلی ساده شروع شده و به مرور زمان دستخوش دگرگونی می­گردد و در این راستا هرچقدر کمیت و کیفیت جرایم تغییر یابد، واکنش­ها نیز متناسب با آنها تغییر می­یابد. خانم کریستین لازرژ سیاست جنایی را چنین تعریف می­ کند: «سیاست جنایی یک تأمل و تفکّر معرفت شناسانه درباره پدید مجرمانه، درک این پدیده و وسایلی است که برای مبارزه بر ضد رفتارهای حاکی از انحراف یا بزه­کاری به اجرا گذاشته می­ شود. سیاست جنایی یک راهبرد (استراتژی) حقوقی و اجتماعی مبتنی بر گزینه­ های سیاسی، برای پاسخ دهی همراه با واقع بینی به مسایل ناشی از پیش گیری و سرکوبی (کیفر) پدیده مجرمانه در معنای وسیع آن است».[۱۸۴]
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
سیاست جنایی شاخه­ای از علوم جنایی در معنای عام آن بوده و از یافته­ های رشته حقوق جزا بهره بیشتری می­برد. این علم ماهیت حقوقی محض نداشته بلکه رشته­هایی از علوم دیگر نظیر جامعه شناسی، روانشناسی، پزشکی و… در آن تاثیرگذار بوده و می­باشد.
گفتار اول : تعریف سیاست جنایی
فوئر باخ دانشمند آلمانی قرن نوزدهم از اندیشمندانی است که برای اولین بار آن را در کتاب حقوق جنایی در سال ۱۸۰۳ به کار برده و سیاست جنایی را: «مجموعه­ی شیوه های سرکوبگر می شود که دولت به وسیله آن در مقابل جرم، واکنش نشان می­دهد».[۱۸۵] البته باید گفت که دانشمندان دیگری نیز تعاریف متعددی ارائه داده­اند که به جهت جلوگیری از بسط کلام از ذکر آنها صرف نظر می­گردد.
بنابر این می­توان گفت که اکنون سیاست جنایی شامل جرم و انحراف است و کلیه­ تدابیر و اقدامات سرکوبگرانه کیفری و غیر کیفری و پیشگیرانه را در بر می­گیرد. در واقع سیاست جنایی به معنای برنامه ­های یک دولت، جامعه و ملت در مقابل جرم و انحرافات اجتماعی است که بخشی از آن به جامعه و مردم مربوط می­ شود، اما بخش مهمی، که به معنای عام از آن تعبیر می­گردد به عهده دولت می­باشد.
گفتار دوم : انواع سیاست جنایی
سیاست جنایی از یک منظر به چهار نوع تقسیم می­ شود :
بند اول ـ سیاست جنایی قانونی (تقنینی)
این سیاست به دنبال بررسی موضع قانون­گذار و آسیب شناسی قوانین حاکم می­باشد. یا به عبارت دیگر می­توان به طرز تلقی و برداشتی که مقام­های قانون­گذاری در قالب وضع و تصویب متون مختلف حقوقی، از سیاست جنایی دارند تعبیر نمود.
قانون بیانگر اندیشه­ها و تدابیر، روشها، و سیاست جنایی یک کشور برای مقابله با جرم و انحرافات اجتماعی است، بنابراین بر اساس قانون اساسی کشور (۷۱ و ۷۲ و۷۳ و ۷۵ ق.ا) تصویب قوانین و جرم انگاری از وظایف ذاتی قوه مقننه می­باشد و قوای دیگر در مواردی، صلاحیت استثنایی جرم انگاری را دارند، که بدین ترتیب جهت گیری­ها و ابزارهای سیایت جنایی را مشخص می­ کنند.
از طرفی دیگر سیاست جنایی تقنینی را اینگونه می­توان تعریف کرد که: «مجموعه­ی تدابیر مبارزه با بزهکاری که در قانون متجلی شده است و ضمانت اجرای مطمئنی همچون ضمانت اجرای قانونی دارد.»[۱۸۶]
بند دوم ـ سیاست جنایی قضایی
به استنباط و برداشت مقام­های قضایی که از مقررات سیاست جنایی تقنینی دارند را می­توان بعنوان سیاست جنایی قضایی نامید. به عبارت دیگر سیاست جنایی قضایی به معنای مضیق آن یعنی سیاست جنایی­ای که در تصمیم­ها و عملکردهای دادگاه­های دادگستری منعکس و مندرج می­باشد و قضات مسئولیت تفسیر قوانین در مقام تمیز حق را بر عهده دارند.

 

جهت
Leave a comment

جایگاه تبلیغ دینی در سیاست ها و برنامه ریزی های فرهنگی کشور- قسمت ۸

فایل های دانشگاهی

ویژگی های متعددی در کتب مختلف برای فرهنگ ذکر شده است که از جمله مهمترین آنها می توان به موارد ذیل اشاره نمود :
۱٫ فرهنگ مختص انسان است : این ویژگی فرهنگ مورد تأیید همه صاحبنظران است. البته در تعریف فرهنگ نباید تنها به آثار مثبت تلاش انسان توجه داشت بلکه انسان دو راه وسیع تکامل و انحطاط را پیش روی خود دارد که، هردو راه رانیز خود می سازد. آثار و نتایج سیر انسان همواره رو به یک جانب نبوده است، بلکه گاهی به سوی تکامل، گاهی به سوی انحطاط و زمانی خنثی بوده است . مورد اخیر اگرچه در هیچ جامعه ای به طور مطلق رخ نمی دهد، لکن از دو مورد دیگر درباره جوامع مختلف انسانی مصداق فراوان تری دارد. این اختلاف در مسیر گاهی بین عناصر یک فرهنگ رخ می دهد و با توجه به این که هدف اعلی و ایده آل آن فرهنگ کدام سوی را پذیرفته باشد، عناصر فرهنگی درون خود را عقب افتاده یا توسعه یافته تعریف می کند.
۲٫ فرهنگ رابطه دو جانبه با انسان دارد: یعنی همانگونه که انسان فرهنگ ساز است، فرهنگ نیز انسان ساز است.
۳٫ فرهنگ جهت دار است : هر فرهنگ نسبت به مسائل و موضوعات مختلف جهت دار است، به طوری که نسبت به آن موضع گیری، مرزبندی و ارزش گذاری می کند.
۴٫ فرهنگ وسیله سازگاری فرد با محیط خارجی است و در عین حال وسیله ای جهت ظهور مقدورات خلاق اوست .
۵٫ همه فرهنگ ها دارای یک دسته عناصر عام و یکسان هستند. گاهی از این ویژگی به عام بودن فرهنگ تعبیر می شود.
۶٫ فرهنگ هر جامعه از فرهنگ جوامع دیگر قابل تشخیص و تمیز است. گاهی از این ویژگی به خاص بودن فرهنگ تعبیر می شود. بنابراین مطابق شواهد واقعی از جوامع مختلف، هر جامعه دارای فرهنگی خاص و ویژه است که با شناسایی عناصر آن «هویتی ویژه و قابل تشخیص و تمیز از فرهنگ جوامع دیگر برای آن شناسایی می شود.»
۷٫ هر فرهنگ جوابگوی نیازها و حاجات انسانی همان جامعه است.
۸٫ فرهنگ عامل منظم شدن رفتار افراد یک جامعه است .
۹٫ فرهنگ نظم عمومی جامعه را تداوم می بخشد و متقابلاً به وسیله نظم عمومی جامعه حفظ می شود.
۱۰٫ فرهنگ عامل توحید بخش ارزش های اجتماعی است و نوعی یگانگی به ارزش ها می دهد.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
۱۱٫ فرهنگ عوامل طبیعی و روانشناختی و تاریخی انسان را دربردارد.
۱۲٫ فرهنگ گذشته را به زمان حال پیوند می دهد.
۱۳٫ فرهنگ متغیر است. فرهنگ همراه با حرکت و تحول انسان، متحول و متغیر می گردد. فرهنگ قابلیت تراکم دارد و دائماً در حال افزایش است تغییرات فرهنگی همیشه رو به تراکم، افزایش و ترقی نیست بلکه ممکن است منجر به زوال شود.
۱۴٫ فرهنگ پایدار است . تغییرات فرهنگی بسیار کند صورت می گیرد به طوری که ظاهراً فرهنگ ثابت به نظر می رسد؛ گاهی این ویژگی را با این تعبیر که «فرهنگ ثابت است» بیان می کنند.
۱۵٫ فرهنگ یک مجموعه منسجم و پیوسته است؛ گاهی این ویژگی را با تعبیر کلیت پیچیده بیان می کنند . اجزای هر فرهنگ موافق تربیت و هیئات یا پیکربندی معین به یکدیگر پیوسته اند و نظمی میان آنها برقرار است. این نظم که در همه مجموعه های مختلف فرهنگ منعکس می شود «مدل فرهنگی» یا «انگاره فرهنگی» نام گرفته است.
۱۶٫ فرهنگ اکتسابی است: یعنی فرد بایستی عناصر، مدل ها و انگاره های فرهنگی را بیاموزد. فرهنگ از امور غریزی نیست که با انسان به دنیا بیاید، بلکه نوزاد انسان از بدو تولد فرهنگ جامعه خود را دریافت می کند.
۱۷٫ فرهنگ قابل فراگیری است : همین قابلیت فرهنگ است که انسان را قادر به یادگیری و اکتساب آن می کند.
۱۸٫ فرهنگ قابل انتقال است : زمانی که فرهنگ اکتسابی باشد، بنابراین قابلیت انتقال هم دارد. فرهنگ هر یک از جوامع همواره از نسلی به نسل بعد و حتی جوامع دیگر منتقل می شود.
۱۹٫ فرهنگ قابل مبادله است : قابلیت انتقال فرهنگ و اکتسابی بودن آن موجب شده است که ملل مختلف به گونه ای اختیاری و ارادی یا غیرارادی به مبادله عناصر مختلف فرهنگ جامعه خود با جوامع دیگر بپردازند. امروزه بیشتر از طریق وسایل ارتباط جمعی، دانشگاه ها، مراجع سیاسی، توریسم، مهاجرت ها ، بازرگانی و …. مبادله فرهنگ آسان تر و سریع تر صورت می گیرد. انتقال و مبادله فرهنگ ها همیشه به سود جامعه میزبان نیست .( احمدی ،۲۶:۱۳۸۳)

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت tinoz.ir مراجعه کنید.

 

سیاست گذاری فرهنگی :

 

وقتی انسان راجع به برنامه ریزی و سیاست گذاری و فرهنگ فکر می کند به طور طبیعی دچار یکسری ابهاماتی می شود. از دیرباز درباره نسبت رابطه میان برنامه ریزی و فرهنگ دو رویکرد کلان وجود داشته است . برابر رویکرد اول فرهنگ دارای ساختار وی‍ژه ای است که دگرگونی ها و تغییرات آن کاملاً تابع ساز وکارهای درونی و تاریخی اش می باشد. اما رویکرد دوم فرهنگ را همسان با سایر پدیده های اجتماعی قلمداد می کند و امکان برنامه ریزی در این زمینه را میسر و تا حدود زیادی ضروری می انگارد. ظاهراً تجارت بشر در زمینه تغییر فرهنگی که طی دهه های اخیر صورت پذیرفت، تا حدود زیادی صاحبنظران را متقاعد کرده است که می توان با تکیه بر برنامه ریزیهای معینی به دگرگونی های مطلوبی در حوزه امور فرهنگی دست یافت . از سوی دیگر وجود قرائن و شواهد فراوان در دهه اخیر مؤید این واقعیت است که برنامه ریزان وکارگزاران فرهنگی کشور نیز رویکرد دوم را درباره رابطه میان برنامه ریزی و فرهنگ پذیرفته اند و با تدوین متن سیاست فرهنگی در پنج برنامه توسعه اجتماعی – اقتصادی و فرهنگی کشور گام های عملی را در این راه نیز برداشته اند.
عکس مرتبط با اقتصاد
در واقع سیاست فرهنگی به معنای ارزشها و اصول هدایت کننده امور فرهنگی است. با نگاهی دیگر نیز می توان گفت که سیاست فرهنگی مجموعه ای از تدابیر برای تعیین وظایف دولت و سازمان های غیر دولتی، در زمینه فرهنگ برای رسیدن به اهداف موردنظر است. در اصول سیاست فرهنگی جمهوری اسلامی ایران سیاست فرهنگی اینگونه تعریف شده است : سیاست فرهنگی در حقیقت همان توافق رسمی و اتفاق نظر مسئولان و متصدیان امور در تشخیص، تدوین و تعیین مهمترین اصول و اولویتهای لازم الرعایه در حرکت فرهنگی است. سیاست فرهنگی را می توان اصول راهنمای کارگزاران فرهنگی و مجموعه علائم و نشانه هایی دانست که مسیر حرکت را نشان می دهد به عبارت دیگر نوعی دستورالعمل فرهنگی است که روشنگر حرکت است. سیاست فرهنگی به معنای عام و عرفی آن مجموعه ای از اهداف، مبانی، اصول، اولویتها و خط مشی اجرایی را شامل می شود، هرچند به معنای خاص فقط قسمت اخیر را به ذهن متبادر می سازد. (مصوبه ۲۰/۵/۱۳۷۱،شورای عالی انقلاب فرهنگی).
به هر حال سیاست های فرهنگی و سیاستگذاری فرهنگی در جوامعی مانند ایران که به دنبال ایده و آرمانی وی‍ژه هستند و حفظ فرهنگ مورد تأیید حکومت بسیار مهم تلقی می شود، از اهمیت ویژه ای برخوردار است. سیاست های فرهنگی غالباً دو نوع هستند سیاستهای تشویقی و سیاستهای کنترلی. سیاستهای تشویقی برای رسیدن به اهداف خود از ابزار تشویق و امتناع استفاده می کنند، این نوع از سیاست فرهنگی غالباً به منظور توسعه فرهنگی اتخاذ می شود . سیاستهای توسعه ای به صورت عریان و واضح تبیین می شود. سازمان یونسکو به عنوان سازمانی که هدف آن توسعه فرهنگی است، اهداف توسعه فرهنگی را اینگونه معرفی می کند :
۱) اتخاذ آن دسته از سیاستها، برنامه ها و استراتژیهای توسعه که جنبه های فرهنگی و هدف های فرهنگی و نیاز به آموزش نیروی انسانی را مدنظر قرار دهد و دولت مردان و مردم عادی را به اهمیت نقش فرهنگ واقف سازد.
۲) ایجاد تسهیلات برای شکوفا شدن استعدادهای بیشترین تعداد ممکن از مردم، حفظ ارزشهای معنوی، اجتماعی و انسانی که زندگی جوامع مختلف مبتنی بر آنهاست و تشویق مشارکت همه مردم در زندگی فرهنگی.
سیاستهای کنترلی برای رسیدن به اهداف خود از عوامل محدود کننده مانند عدم دسترسی و یا تهدید به مجازات استفاده می کنند. در حکومتهای ایدئولوژیک غالباً نوع دوم از سیاستگذاری فرهنگی استفاده می شود. اما این نکته را باید گفت که غالباً سیاست های فرهنگی کنترلی به صورت عریان و آشکار نیستند بلکه به صورت پنهان اعمال می شوند . سیاستهای فرهنگی در جمهوری اسلامی ایران در شرایط مختلف چهره های متفاوتی را به خود می گیرد.

 

جایگاه سیاست گذاری فرهنگی در نظام جمهوری اسلامی :

 

در خصوص مباحث سیاست گذاری فرهنگی و جزئیات آن مباحث گوناگون و پراکنده ای در محافل علمی مطرح است، که پرداختن به آنها تحقیق جداگانه ای را می طلبد، اما جایگاه کلی مقوله فرهنگ و به دنبال آن، سیاست گذاری فرهنگی در نظام جمهوری اسلامی، در تفکر حاکم بر تشکیل نظام جمهوری اسلامی، فرهنگ و سیاست گذاری جایگاهی بسیار ممتاز و حساس دارد. این جایگاه، جایگاه حاکم و اثرگذار بر سایر مقولات و سیاست هاست. نظام جمهوری اسلامی براساس انقلاب اسلامی و به دنبال آن تشکیل شده و روشن است که انقلاب اسلامی حرکتی با غلبه رویکرد اقتصادی یا سیاسی یا اجتماعی نبود، بلکه رویکرد اصلی و غالب در این انقلاب، رویکردی فرهنگی بود. به تعبیر دیگر، دغدغه اصلی و هدف غایی بنیان گذاران انقلاب و نظام، هدف و آرمانی فرهنگی بود و براساس آن هدف فرهنگی و جهت دست یافتن به آن، تغییر نظام سیاسی پیگیری شد. بنابراین کاملاً بدیهی است در نظامی که به دنبال چنین انقلابی تشکیل می شود، مقوله فرهنگ، مقوله حاکم بر دیگر نظامات باشد و نظام سیاسی و اقتصادی و … براساس آن طراحی شود.
باید توجه داشت که سیاست گذاری و سیاست های فرهنگی در هر نظام باید با مبانی حاکم بر آن نظام هماهنگ باشد و اگر چنین نباشد، آن نظام در بلندمدت مبانی مشروعیت خود را از دست خواهد داد و دوام نخواهد یافت. در خصوص نظام جمهوری اسلامی نیز بی شک مبانی آن براساس اسلام ناب و بنیان های عمیق فقهی شیعه شکل گرفته است و بنابراین لازم است سیاست گذاری و سیاست های فرهنگی این نظام نیز برپایه اسلام ناب و بنیان های عمیق شیعی شکل گیرد.

 

چارچوب نظری پژوهش :

 

دراین پژوهش جهت احصاء الگوی مورد استفاده برای تدوین بخش فرهنگ برنامه توسعه اقتصادی،اجتماعی وفرهنگی کشور سه الگوی ذیل مد نظرقرار گرفته است وهمچنین جهت احصاء رویکرد به ارتباط دین وفرهنگ ومیزان تاثیرگذاری این دو از رویکردهای مصداق گرایانه وکارکرد گرایانه استفاده شده است.

 

الگوهای سیاست گذاری فرهنگی [۲۴] :

 

مطابق نظر دانشمندانی که معتقدند امکان سیاست پذیری و هدایت فرهنگی وجود دارد، الگوهای متعدد و متنوعی مطرح است که به اهم آنها اشاره می گردد:
الف – الگوی آرمانشهرگرایی
ب – الگوی راهبردی
ج – الگوی توسعه گرا
هر کدام از این الگوها را به اتکای تقسیم بندی مطرح شده برای انواع خط مشی ها، به عنوان یک خط مشی فراگیر می توان مدنظر قرار داد. برای درک خصوصیات و تفاوت هر کدام از این سرمشق ها، لازم است چهار خصوصیت آنها مورد شناسایی قرار گیرد :
۱) معیارها : منظور از معیارها، عبارت است از ارزش هایی که براساس آن در این سرمشق ها، ارزیابی تحولات فرهنگی جامعه صورت می گیرد.
۲) حوزه عمل و اقدام : محدوده فعالیت ها، خط مشی ها و برنامه ریزی ها را مشخص می سازد.
۳) روش شناسی : به نحوه تعیین اولویت اهداف و نوع ابزارها و راه های مورد استفاده اشاره می کند.
۴) شیوه عمل : به روش تحقق بخشیدن به ارزش ها و آرمان ها اشاره می کند.
و حال بررسی می نماییم سرمشق آرمانشهرگرایی، به عنوان یک الگوی مورد بحث و یک خط مشی فراگیر از نظر این معیارهای چهارگانه چه ویژگی هایی دارد.

 

الگوی آرمان شهرگرایی :

 

آرمانشهرگرایی در اصل به معنای دلبستگی به ایجاد یا خیال پردازی درباره یک نظم اجتماعی آرمانی است، اما در کاربرد با مفهوم ایدئولوژی، پیوند بسیار نزدیکی دارد. خصوصیات چهارگانه سابق الذکر برای سرمشق آرمانشهرگرا به شرح جدول زیر می باشد.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

آرمانشهر معیار ایدئولوژی
حوزه عمل و اقدام هم در حوزه خصوصی و هم در حوزه عمومی مداخله می کند، فراگیر و همه گیر است . ساخت باورها، خلقیات و رفتارها باید مدنظر قرار گیرد.
روش شناسی مبتنی بر برنامه ریزی درازمدت است که هدف های بزرگ دارند و جامعه باید آنها را دنبال کند.
شیوه عمل تمرکز شدید قدرت را ایجاد می کند (پیشنهادها از طریق دیوان سالاران تهیه می شود)

 

جدول شماره ۱
(بهادری،۱۳۷۶)
آنچه آرمانشهر طلبی را با ایدئولوژی پیوند می دهد، خصایص زیر است .
داعیه تبیین جهانی ایدئولوژی این است که نه تنها به تبیین آنچه هست گرایش دارند، بلکه مدعی اند که می توانند آنچه در شرف شدن است و آنچه را که بر جهان گذشته و خواهد گذشت تبیین کنند. این که تفکر ایدئولوژیک از واقعیتی که با حواس ظاهری مان در می یابیم آزاد شود و بر واقعیتی حقیقی تر تأکید می کند که در پشت چیزهای قابل ادراک پنهان است. ایدئولوژی ها، هرگاه از دگرگون ساختن واقعیت عاجز شدند می کوشند تا از طریق روش های برهانی ویژه، اندیشه را از قید تجربه آزاد سازند.
سرمشق آرمانشهرگرایی مدعی ساختن جهانی تازه براساس الگویی از پیش معین است و می خواهد انسان های نوینی بسازد که تراز مکتب باشند و جز ایدئولوژی مبنای دیگری برای عمل و انتخاب نداشته باشند. (بهادری ، ۱۳۷۶)
طبیعی است که هیچ گونه اصول اخلاقی شخصی یا ارزش ها و حوزه هایی از زندگی را که از حوزه مهار رهبری جامعه خارج باشد دست کم از حیث نظری قابل تحمل نمی داند. در واقع آرمانشهرطلبان هیچ حوزه خصوصی اخلاق و زندگی را نمی پذیرند و از این نظر در مقابل سنت لیبرالی قرار می گیرد .
در سرمشق آرمانشهرگرایی از فرد خواسته می شود که خود را یکسره در اختیار اهداف ایدئولوژی قرار دهد، از این نظر این سرمشق فراگیر و همه گیر است و لذا برنامه ریزان فرهنگی بنا به تعریف بایستی « همه گیر و فراگیر » عمل کنند .
برای برنامه ریزی فرهنگی در این خط مشی فراگیر، لازم است که یک هدف مقدماتی و آن هم گسترش جامعه توده وار تحقق یابد. مقصود از جامعه توده وار، جامعه ای است که در آن سازمان ها و جماعاتی که واسطه بین مردم و برگزیدگان حاکم اند از نقش واسطه ای حذف شوند . لازم است توضیح داده شود که معیارهای موافقت در سرمشق آرمانشهرگرا را ایدئولوژی تشکیل می دهد، منظور از ایدئولوژی با توجه به نظر دستورات دوتراسی عبارت است از :
نظام افکار و داوری ها که عموماً سازمان یافته و روشن هستند و به منظور بیان، تشریح و تفسیر و توجیه موقعیت یک گروه یا یک جمع بکار می روند و آن دارای پنج خصوصیت است :

Leave a comment

عوامل موثر بر عدم پذیرش مدیریت تلفیقی مگس زیتون در بین باغداران زیتون شهرستان رودبار- قسمت ۴۰

فایل های دانشگاهی

۷/۶۶ %

 

 

۰۰۰/۰

 

 

۳/۳۳ %

 

 

ماخذ: یافته­ های تحقیق
درصد صحت گروه­بندی: ۳/۶۴ %

 

فصل پنجم

 

 

بحث ،نتیجه ­گیری و

 

 

پیشنهادها

 

۵-۱- مرور کلی بر تحقیق
۵-۱-۱- مقدمه
تولید محصولات کشاورزی علاوه بر شرایط اقلیمی و مخاطرات پیش ­بینی نشده، در وهله اول تابع عوامل مدیریتی خاصی است که تاثیرات مهمی در تولید پایدار کشاورزی دارد. این عوامل به­ طور کلی شامل مدیریت خاک، آب، آفات و بازاریابی است که هر یک از این بخش­ها، خود دارای مسایل و معضلات بی­شماری است، اما دراین بین، مدیریت آفات نقش مهمی در فرایند تولید محصولات کشاورزی دارد (نوری و همکاران، ۱۳۹۰). مدیریت تلفیقی آفات، یک رهیافت موثر و حساس از نظر محیط­زیست برای مدیریت آفات است که بر ترکیبی از روش­های معمول تکیه دارد. برنامه ­های مدیریت تلفیقی آفات از اطلاعات جامع و جاری درباره چرخه زندگی آفات و اثرات متقابل آنها با محیط استفاده می­ کند (۲۰۰۹ Ofuoku et al,).
زیتون به عنوان یکی از محصولات باغی، به لحاظ وظیفه ­ای که در راستای تولید روغن خوراکی دارد، از جایگاه ویژه­­ای در جهان و ایران برخوردار است. تولید زیتون به دلیل تاثیرپذیری از عوامل جوی و محیطی در کنار مشکل آفات و بیماری­های گیاهی، در امرتولید با خطر مواجه می­باشد. آفت مگس زیتون یکی از آفات مهم زیتون­کاری­های کشور بوده که با توجه به جدید بودن آفت مگس زیتون در ایران، و از طرفی بالا بودن میزان خسارت آن خصوصاً در استان­های گیلان، قزوین و زنجان، این آفت یکی از محدودکننده­ترین عوامل توسعه کشت زیتون در کشور و خصوصاً در شهرستان رودبار می­باشد.
از آنجایی­که به­ دلیل وجود عوامل متعدد فردی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی پیرامون کشاورزان، عوامل زیادی در پذیرش و عدم پذیرش و تغییر در سیستم تاثیر­گذار هستند، بنابراین شناسایی این عوامل و جهت دادن سیاستها به سمت آنها، از جمله راهکارهای اصلی برای پذیرش مدیریت تلفیقی آفت مگس زیتون برای باغداران زیتون است لذا این تحقیق سعی دارد عوامل دخیل در عدم­ مشارکت باغ­داران زیتون شهرستان رودبار در مدیریت تلفیقی مگس زیتون را شناسایی، تا براساس آن بتوان راهکاری در جهت افزایش پذیرش مدیریت تلفیقی مگس زیتون توسط باغداران زیتون شهرستان رودبار ارائه نماید تا راه­گشای کارشناسان مجری طرح باشد.
عکس مرتبط با اقتصاد
۵-۱-۲- اهداف و سوالات
این تحقیق سعی دارد، علل عدم مشارکت باغداران زیتون در مدیریت تلفیقی مگس میوه زیتون و نیز متغیرهای تاثیرگذار برآن و سهم هر یک از متغیرهای پیش­بین در تبیین متغیر وابسته سطوح پذیرش مدیریت تلفیقی آفات توسط کشاورزان را بررسی و تفاوت بین افراد سطوح مختلف پذیرش روش­های مدیریت تلفیقی مگس زیتون را مشخص نماید.
۵-۱-۳- محدوده تحقیق
این تحقیق در بین زیتونکاران شهرستان رودبار که در بخش­های رستم­آباد، رحمت­آباد، منجیل، لوشان و حومه مرکزی که دارای باغات زیتون بارده می­باشند انجام گردیده و از بهمن ۱۳۹۱ لغایت مرداد ۱۳۹۲ صورت گرفته است.
۵-۱-۴- محدودیت تحقیق
ازمحدودیت­های تحقیق سواد پائین پاسخگویان و در دسترس نبودن آمار واقعی باغداران زیتون بارده بود.
۵-۱-۵- روش و نوع تحقیق
در این تحقیق از روش تحقیق توصیفی همبستگی استفاده شده است. جامعه آماری این تحقیق را زیتون­کاران شهرستان رودبار که دارای باغات بارده زیتون بودند، تشکیل دادند (۱۳۰۰۰=N)، که با شیوه نمونه گیری تصادفی ساده،۱۷۱ نفر به عنوان نمونه آماری انتخاب شدند. پرسش­نامه به عنوان ابزار اصلی جمع­آوری داده ­ها استفاده شد که روایی محتوایی پرسش نامه توسط پانل متخصصان به­دست آمد. همچنین ضریب آلفای کرونباخ برای آزمون پایایی پرسش­نامه ۸۶۸/۰ محاسبه شد.
۵-۱-۶- متغیرهای تحقیق
۵-۱-۶-۱- متغیرهای مستقل
متغیرهای مستقل این تحقیق «ویژگی­های فردی»، «نوع نظام زراعی»، «ویژ­گی­های اقتصادی»، «نفوذ­پذیری اجتماعی»، «همکاری با نهادهای مورد نظر»، «میزان مشارکت اجتماعی»، «فعالیت­های آموزشی- ترویجی»، و «دانش فنی» باغداران زیتون بوده است.
تصویر درباره جامعه شناسی و علوم اجتماعی
۵-۱-۶-۲- متغیر وابسته
متغیر وابسته در این تحقیق «استفاده از روش­های کنترل مگس زیتون در دوسال اخیر» پاسخگویان می­باشد.
۵-۱-۷- فرضیه ­های تحقیق
بین متغیرهای فردی، زراعی، اقتصادی، نفوذپذیری اجتماعی، مشارکت اجتماعی، همکاری با نهادها، فعالیت­های آموزشی- ترویجی و دانش فنی باغداران زیتون و استفاده از روش­های کنترل مگس زیتون در دوسال اخیر، از نظر آماری رابطه معنی­دار وجود دارد.
۵-۲- نتیجه ­گیری
۵-۲-۱- یافته­ های توصیفی
– گروه­های سنی
یافته­ های تحقیق نشان داد بیشترین پاسخگویان جامعه مورد مطالعه (۲/۳۴ درصد) در گروه سنی ۴۱ تا ۵۰ سال قرار داشتند. میانگین سنی جامعه آماری مورد مطالعه ۵۷/۵۴ و کم­سن­ترین فرد ۲۵ سال، و مسن­ترین آن­ها ۸۵ سال بوده است.
– جنسیت
بررسی­ها نشان داد ۷/۹۳ درصد پاسخ­گویان را مردان، و ۳/۶ درصد از آنان را زنان تشکیل داده­اند.
– سطح تحصیلات
یافته­ های تحقیق نشان داد بیشترین پاسخگویان جامعه مورد مطالعه از نظر سطح تحصیلات (۵/۲۸ درصد) دارای تحصیلات متوسطه بوده ­اند.
– نوع گویش
به لحاظ گویش، بیشترین فراوانی مربوط به گویش گیلکی در پرسش­نامه با ۱/۶۰ درصد و کمترین فراوانی مربوط به گویش لری با صفر درصد بوده است.
– تعداد اعضای خانواده
تعداد اعضاء خانواده اکثر پاسخگویان ۶-۴ نفر با ۲/۵۸ درصد و کمترین فراوانی متعلق به بیشتر از ۹ نفر با ۳/۱ درصد می­باشد.
– سابقه فعالیت در کشاورزی
در زمینه سابقه فعالیت در کشاورزی بیشترین فراوانی در گروه ۲۰-۱۱ سال با ۸/۲۷ درصد و کمترین سابقه مربوط به گروه بیشتر از ۵۰ سال با ۷ درصد می­باشد. کم­ سابق­ترین فرد از نظر فعالیت کشاورزی ۵ سال، و پرسابقه­ترین آن­ها ۶۵ سال بوده است.
– سابقه فعالیت باغداری زیتون
در زمینه سابقه فعالیت در باغدارای زیتون بیشترین فراوانی در گروه ۲۰-۱۱ سال با ۶/۳۱ درصد و کمترین سابقه مربوط به گروه بیشتر از ۵۰ سال با ۷/۵ درصد می­باشد. سابق­ترین فرد از نظر فعالیت باغداری زیتون ۳ سال، و پرسابقه­ترین آن­ها ۶۰ سال بوده است.
– مساحت کل اراضی کشاورزی
بیشترین فراوانی مساحت کل اراضی کشاورزی باغداران زیتون، ۳-۱/۱ هکتار با ۴۳ درصد و کمترین فراوانی متعلق به طیقه بیشتر از ۱۰ هکتار با ۳/۱ هکتار می­باشد. کمترین سطح کل اراضی کشاورزی ۱/۰ هکتار و بیشترین سطح کل اراضی کشاورزی ۱۵ هکتار بود.
– تعداد قطعات باغ زیتون
بیشترین فراوانی تعداد قطعات باغ زیتون، مربوط به ۲ قطعه با ۶/۵۰ درصد و کمترین فراوانی متعلق به ۳ قطعه و بیشتر با ۱/۱۷ درصد می­باشد.
– نوع مالکیت
بیشترین فراوانی نوع مالکیت زمین باغداران زیتون، مربوط به مالکیت شخصی با ۸/۸۴ درصد و کمترین فراوانی متعلق به مالکیت موقوفه با ۶/۰ درصد می­باشد.
– سطح زیر کشت زیتون
بیشترین فراوانی میزان سطح زیر کشت زیتون باغداران، مربوط به سطح زیر کشت کمتر از یک هکتار با ۱/۴۸ درصد و کمترین فراوانی متعلق به سطح زیر کشت ۱۰-۱/۵ هکتار با ۳/۱ درصد می­باشد.
– متوسط عملکرد در هکتار
بیشترین فراوانی متوسط عملکرد زیتون در هکتار، کمتر از یک تن در هکتار با ۴۳ درصد و کمترین فراوانی متعلق به بیشتر از ۱۰ تن در هکتار با ۶/۰درصد می­باشد.
– منبع درآمد غیر از کشاورزی
بیشترین فراوانی منبع درآمد غیر کشاورزی، مربوط به دارای درآمد، با ۸/۶۵ درصد می­باشد.
– درآمد سالانه از شغل کشاورزی
بیشترین فراوانی میزان درآمد کشاورزی سالیانه، مربوط به طبقه ۳۰۰۰۰۰۰-۱۰۰۰۰۰۱ تومان با ۳/۲۵ درصد کمترین فراوانی متعلق به طبقه بیشتر از ۱۰۰۰۰۰۰۰ تومان با ۷/۷ درصد می­باشد.
– درآمدسالانه از زیتونکاری
بیشترین فراوانی میزان درآمد سالیانه از زیتونکاری، مربوط به طبقه ۳۰۰۰۰۰۰-۱۰۰۰۰۰۱ تومان با ۵/۲۸ درصد کمترین فراوانی متعلق به طبقه بیشتر از ۱۰۰۰۰۰۰۰ تومان با ۳/۶ درصد می­باشد.
– درآمد متفرقه
بیشترین فراوانی میزان درآمد متفرقه، مربوط به طبقه کمتر از ۱۰۰۰۰۰۰ تومان با ۲/۲۲ درصد و کمترین فراوانی متعلق به طبقه بیشتر از ۱۰۰۰۰۰۰۰ تومان با ۱/۵ درصد می­باشد.
– نیاز به تسهیلات بانکی
درمورد نیاز به تسهیلات بانکی، ۳/۷۵ درصد از باغداران نیاز به تسهیلات بانکی برای فعالیت باغداری زیتون داشته و ۷/۲۴ درصد برای چنین فعالیتی نیاز به استفاده از تسهیلات بانکی نداشتند.
– استفاده از تسهیلات بانکی
در زمینه استفاده از تسهیلات بانکی، ۲/۲۷ درصد از باغداران زیتون برای انجام فعالیت­های مرتبط با باغداری، از تسهیلات بانکی استفاده و ۲/۷۲ درصد از باغداران از تسهیلات بانکی برای فعالیت­های زیتون­کاری استفاده ننموده ­اند.
– نفوذ­پذیری اجتماعی
یافته­ های پژوهش نشان داد که از ۱۵۷ کشاورز مورد مطالعه از لحاظ نفوذ­پذیری اجتماعی، بیشتر افراد (۲/۳۹ درصد، ۶۲n=) در گروه افراد با نفوذ­پذیری اجتماعی متوسط هستند.

 

برای دانلود متن کامل پایان نامه به سایت fotka.ir مراجعه نمایید.

 

Leave a comment

مقایسه اثر هشت هفته تمرینات هوازی و قدرتی بر شاخص های قند خون و نیمرخ لیپیدهای پلاسمای خون مردان دیابتی نوع ۲ شهر اهواز

فایل های دانشگاهی
        1. مقدمه:

       

       

 

 

دیابت از جمله بیماری های متابولیک است که از مشخصه آن ها افزایش مزمن قند خون و اختلال متابولیسم کربوهیدرات، چربی و پروتئین می باشد. این بیماری در نتیجه وجود نقایصی در ترشح انسولین، کارکرد انسولین یا هر دو ایجاد می گردد (آندررولی[۱] و کارپنتز[۲]، ۲۰۰۷). فاکتورهای دخیل در هیپرگلیسمی بسته به اتیولوژی آنها عبارتند از: کاهش ترشح انسولین، کاهش مصرف گلوکز و افزایش تولید گلوکز. در حال حاضر دیابت به عنوان علت اصلی بیماری مرحله انتهایی کلیه[۳]، آمپوتاسیون غیر تروماتیک اندام تحتانی[۴] و کوری بالغین در آمریکا شناخته شده است (احمدی، ۱۳۸۵). دیابت به دو گروه نوع ۱ و نوع ۲ تقسیم می شود. دیابت نوع یک- Aاز تخریب اتوایمن سلول های β پانکراس حاصل می گردد. در نوع یک-B هم سلول های α تخریب می شوند. این بیماران با مکانیسم های ناشناخته ای به کمبود انسولین مبتلا می گردند و مستعد ابتلا به کتوز می باشند (احمدی، ۱۳۸۵).
دیابت نوع ۲ یا دیابت غیروابسته به انسولین[۵] شایع ترین نوع دیابت شیرین است که تقریباً ۹۰ درصد کل افراد دیابتی را شامل می شود. دیابت نوع دوم معمولاً در میانسالی (بیشتر از ۴۰ سالگی) رخ می دهد و مبتلایان به این بیماری جدی از عدم تحمل گلوکز، مجموعه ای از عوامل خطر بیماری های کرونر[۶] مثل پرفشارخونی، چربی بالای خون و چاقی دارند. برخی از عوامل همه گیرشناسی که دیابت نوع دوم در آن ریشه دارد عبارت است از کمبود فعالیت بدنی و آمادگی جسمانی کم که چاقی نیز در آن مؤثر است. در نتیجه، این افراد پیش از آغاز یک برنامه ی ورزشی به یک آزمایش دقیق نیاز دارند. تقریباً ۹۰% کل افراد دیابتی به دیابت نوع دوم مبتلا هستند که در مقایسه با دیابت نوع اول، در مراحل بعدی زندگی (و نه در جوانی) رخ می دهد. انسولین به اندازه کافی موجود می باشد، ولی مشکل مقاومت در برابر انسولین است. با وجود این، برخی از این مبتلایان ممکن است به انسولین تزریقی یا یک داروی خوراکی نیاز داشته باشند، تا لوزالمعده را برای تولید انسولین بیشتر تحریک کند. درمان اصلی دیابت نوع دوم عبارت است از کنترل غذایی و ورزش تا وزن بدن کاسته شود و به کنترل گلوکز خون کمک کند (گائینی و رجبی، ۱۳۹۰).
دیابت از شایع ترین بیماری های مزمن در جوامع بشری است. تعداد مبتلایان به این بیماری در جهان بالغ بر ۳۰۰ میلیون نفر می باشد که انتظار می رود این تعداد به ۵۰۰ میلیون نفر طی ۳۰ سال آینده برسد (باهندکا[۷]،۲۰۱۲- ۲۰۱۰). با توجه به آمارهای جهانی در زمینه درصد بیماران دیابتی و متغیرهای مؤثر در ابتلای آن به نظر می رسد در کشور ما بیش از ۴ درصد یعنی بالغ بر ۲ میلیون نفر مبتلا به دیابت وجود داشته باشد (غضنفری و همکاران، ۲۰۰۹). سازمان جهانی بهداشت میزان شیوع دیابت نوع ۲ در ایران را طی سال های ۱۹۹۵، ۲۰۰۰ و ۲۰۰۵ به ترتیب ۵/۵، ۷/۵ و ۷/۶ درصد برآورد کرده است (بروکز[۸] و همکاران ، ۲۰۰۴).
عوارض مزمن بیماری دیابت با مقادیر بالای گلوکز خون ارتباط مستقیم دارد (گومژ[۹] و همکاران، ۲۰۱۰). افزایش قند خون موجب اتصال غیرآنزیمی گلوکز به پروتئین ها در داخل و خارج سلول می شود. افرادی که به مدت طولانی بیماری دیابت قندی دارند، دچار نارسائی کلیوی، آسیب چشمی، نارسایی دستگاه قلب و عروق و نارسایی سیستم عصبی می شوند (چایت[۱۰] و بیرمان[۱۱]، ۱۹۹۴). همچنین دیابت، مخصوصاً دیابت نوع ۲ اغلب با اختلالات متابولیسم لیپید همراه است و افزایش سطوح اسیدهای چرب پلاسما نقش اساسی را در افزایش مقاومت به انسولین ایفا می کنند. به علاوه اسیدهای چرب پلاسما باعث ایجاد دیس لیپیدمی در دیابت به وسیله افزایش سنتز لیپوپروتئین بسیار کم چگال[۱۲] در کبد و پروتئین انتقال دهنده کلسترول و افزایش لیپوپروتئین کم چگال[۱۳] و کاهش لیپوپروتئین پر چگال[۱۴] می شود. این عملکرد آتروژنیک لیپوپروتئین ها (افزایش تری گلیسرید، افزایش لیپوپروتئین کم چگال و کاهش لیپوپروتئین پر چگال) باعث ایجاد آترواسکلروز و افزایش خطر حوادث قلبی- عروقی می شود، که شایع ترین علت مرگ و میر در دیابت نوع ۲ است (استینمتز[۱۵]، ۲۰۰۳).
عدم درمان قطعی بیماری دیابت و عوارض کشنده آن، این بیماری را جزء بیماری های قابل اهمیت دسته بندی نموده است. از طرف دیگر این بیماری یکی از مهمترین عوامل خطر ایجاد کننده بیماری های قلبی- عروقی و شایع ترین علت قطع اندام، نابینایی و نارسایی مزمن کلیوی است. تمام این موارد کیفیت زندگی در بیماران مبتلا به دیابت را به شدت تحت تاثیر قرار می دهد(مسعود علوی و همکاران، ۱۳۸۳). ۳۰ درصد افرادی که هر سال به جمع بیماران تحت درمان با دیالیز اضافه می­شوند، دیابتی هستند. دیابت سومین علت مرگ ناشی از بیماری است که عمدتاً به دلیل شیوع بیشتر بیماری عروق کرونر در میان دیابتی­ها می­باشد (کیرک[۱۶]، ۲۰۰۱).
درمان تغذیه ای- طبی[۱۷] واژه ای است که جهت توصیف هماهنگی بهینه در میزان کالری دریافتی بیمار با دیگر جنبه های درمانی دیابت (ورزش، کاهش وزن و انسولین) به کار می رود. در درمان تغذیه ای- طبی جدید به جای توجه انحصاری به کاهش وزن بیمار، تصحیح سایر فاکتورها نظیر هیپرلپیدمی و فشار خون بالای بیمار مبتلا به دیابت نوع ۲ نیز مد نظر قرار می گیرند (احمدی، ۱۳۸۵). سال های طولانی است که ورزش به همراه رژیم غذایی و درمان دارویی به عنوان ۳ رکن اساسی در درمان و بهبود دیابت نوع ۲ شناخته شده است (موراتو[۱۸]، ۲۰۰۶). در صورتی که رژیم غذایی و ورزش در کنترل غلظت گلوکز خون ناموفق باشند، تجویز داروهای ضد دیابتی خوراکی ممکن است ضرورت یابد. در بعضی از بیماران، انسولین به تنهایی یا همراه داروهای خوراکی مورد استفاده قرار می­گیرد. بعضی از بیماران به استفاده مداوم از انسولین و عده­ای دیگر به استفاده موقت از آن تنها در دوره­ های حاد مثل جراحی یا نا خوشی نیاز پیدا می­ کنند (ماریون، ۱۹۹۱).
مطالعات زیادی در زمینه تأثیر ورزش بر درمان و بهبود عوارض جانبی بیماری دیابت صورت گرفته و شواهد نشان داده اند که فعالیت بدنی و ورزش در کنار درمان دارویی می تواند به بهبود بیماران و کاهش عوارض دیابت کمک کند.
۱-۲٫ بیان مسأله:
هزینه­ های مربوط به دیابت اعم از هزینه­ های مستقیم و مراقبت­های طبی و هزینه­ های غیر مستقیم مربوط به معلولیت­ها و مرگ زود هنگام، حدود ۹۹ میلیارد دلار در سال تخمین زده می شود (درویش پورکاخکی، ۱۳۸۳).
تحقیقات نشان داده است که کاهش در فعالیت فیزیکی، موجب اختلالات متابولیکی می گردد که یک عامل شتاب دهنده در ایجاد و تشدید بیماری دیابت است (ایزاکس[۱۹] و همکاران، ۲۰۰۷). لذا تمرینات منظم و افزایش سطح فعالیت فیزیکی می تواند باعث کاهش شیوع سندرم های متابولیکی و کنترل آنها گردد (گوردون[۲۰] و همکاران، ۲۰۰۹).
امروزه متخصصان عقیده دارند که رژیم غذایی و داروها به تنهایی در درمان و کنترل قند و متابولیسم چربی های خون بیماران دیابتی کافی نیستند بلکه انجام فعالیت های بدنی و ورزشی نیز باید به برنامه روزانه این دسته از افراد اضافه شود (هزاوه ای و ترکمان، ۲۰۰۲).
مستندات قابل توجهی وجود دارند که نشان می دهند فعالیت های هوازی قادرند پاسخ دهی به انسولین را در افراد عادی و افراد با تحمل گلوکز مختل افزایش دهند (دنگل[۲۱] و رینولدز[۲۲]، ۲۰۰۴- کریکتس[۲۳] و همکاران، ۲۰۰۴- رز[۲۴]، ۲۰۰۳- فوسکا[۲۵]، ۲۰۰۴).
فعالیت های حرکتی و ورزشی با افزایش مصرف قند کلی بدن توسط سلول های عضلانی و همچنین فعال تر کردن سوخت و ساز چربی ها، سبب کاهش غلظت گلوکز و بهبود چربی های خون می شوند (ملاندر[۲۶]، ۱۹۹۸- گالبو[۲۷]، ۱۹۹۸).
بر طبق مطالعات آینده نگر در انگلستان درباره ی دیابت، افزایش فشار خون سیستول، چربی های خون و قند خون به طور خیلی قوی وابسته به بیماری کرونر سرخرگ قلب می باشد (اسیتوپا، ۱۹۹۶). یکی از عوارض اصلی دیابت آترواسکلروز می باشد که نسبت به غیر دیابتی ها شدیدتر و شایع تر است. مرگ و میر ناشی از آترواسکلروز در دیابتی ها دو تا سه برابر غیر دیابتی ها است و طول زندگی را پنج تا هفت سال کاهش می دهد )برنامه ملی آموزش درباره کلسترول[۲۸]، ۱۹۸۳). طبق مطالعات انجام شده اختلال چربی های خون (دیس لپیدمی) از جمله تری گلسیرید و بخصوص کلسترول از عوامل خطر جهت ایجاد آترواسکلروز می باشد. طبق شواهد موجود در افراد دیابتیک، سطح کلسترول و تری گلسیرید نسبت به افراد غیر دیابتی بالاتر است (انجمن دیابت آمریکا، ۱۹۹۵). سال های طولانی است که ورزش به همراه رژیم غذایی و درمان دارویی به عنوان ۳ رکن اساسی در درمان و بهبود دیابت نوع ۲ شناخته شده است. بی هزینه بودن ورزش و نداشتن عوارض درمان دارویی موجب شده که تحرک بدنی و انجام کامل فعالیت های روزانه، بیشتر در معرض توجه قرار بگیرد (موراتو ، ۲۰۰۶). ورزش می تواند در کاهش تری آسیل گلیسرول پلاسما و بهبود عملکرد قلب مؤثر باشد (پائولسون[۲۹] و همکاران، ۱۹۹۲). ورزش می تواند از ابتلا به عوارض درازمدت دیابت جلوگیری کند. لذا ورزش کردن به عنوان یکی از روش های درمانی در بیماران مبتلا به دیابت، توصیه شده است (مارتینوس[۳۰] و همکاران ، ۲۰۰۶). ورزش باعث کاهش قند خون و کاهش عوامل خطر قلبی- عروقی می­ شود. هم­چنین در بهبود کارآیی انسولین نقش مهمی دارد و با افزایش برداشت گلوکز توسط عضلات و بهبود عملکرد انسولین، سطح قند خون را پایین می­آورد. به­علاوه جریان خون و تون عضلات را نیز بهبود می­بخشد (لدبتر[۳۱] و فیپس[۳۲]، ۲۰۰۷). کاهش در غلظت انسولین پلاسما و بهبود در عمل انسولین ممکن است اثرات مطلوبی بر بیماری عروق کرونر داشته باشد (یانگ[۳۳]، ۱۹۹۳).
ورزش های هوازی فعالیت هایی هستند که گروه بزرگی از عضلات را با شدت کم تا متوسط و به گونه ای مستمر در فاصله ی زمانی انجام آنها، به کار می گیرند. دویدن آرام، دوچرخه سواری و شنا نمونه هایی از این گونه ورزش ها هستند. انجام فعالیت های هوازی علاوه بر کمک به کنترل وزن در کم کردن فشار خون، بهبود پروفایل لیپوپروتئین و آمادگی قلبی عروقی و تنفسی مؤثرهستند (زینمان[۳۴] و همکاران، ۲۰۰۴). اگر چه بیشتر پژوهش های انجام شده به بررسی تأثیر تمرین های استقامتی بر این بیماری پرداخته اند، اطلاعات اندکی در مورد تأثیر تمرین های قدرتی بر این بیماران وجود دارد (کوزا[۳۵] و همکاران ، ۲۰۰۵). بر اساس آن مطالعه ها تأثیر تمرین های قدرتی بر کنترل قند خون متناقض گزارش شده است: مثلاً در یک پژوهش نشان داده شده است که دو ماه تمرین قدرتی تأثیری بر متابولیسم گلوکز ندارد (دانستن[۳۶] و همکاران ، ۱۹۹۸)، ولی در گزارشی دیگر مشاهده می شود که ۵ ماه تمرین قدرتی تأثیر اندکی در بهبود میزان هموگلوبین گلیکوزیله در گروه تجربی دارد (هانکولا[۳۷] و همکاران، ۱۹۹۷) و اریکسون و همکاران نشان دادند که ۸ بیماری که به مدت ۳ ماه در تمرین های قدرتی پیشرونده شرکت کرده اند بهبود معنی داری در میزان هموگلوبین گلیکوزیله داشته اند ولی تغییر معنی داری در سطح لیپیدها مشاهده نشد (اریکسون[۳۸] و همکاران، ۱۹۹۷). هم چنین، مطالعه ی دانستن و همکاران در سال ۲۰۰۲ نیز نشان داد که سطح لیپیدهای سرم و لیپوپروتئین بدون تغییر باقی ماندند (دانستن و همکاران، ۲۰۰۲). طبق نتایج مطالعات کوزا و همکاران ، چهار ماه تمرین های قدرتی پیشرونده تغییر معنی داری را در سطح هموگلوبین گلیکوزیله، قند خون، مقاومت انسولین، کلسترول کل، تری گلیسرید ، لیپوپروتئین کم چگال و لیپوپروتئین پرچگال داشته است (کوزا و همکاران، ۲۰۰۵). بیماران دیابتی می توانند از تمرینات ورزشی جهت کنترل بهتر گلوکز خون، پروفایل چربی، وزن و فشارخون خود استفاده کنند. انواع مختلف تمرینات ورزشی از جمله تمرینات هوازی، مقاومتی و کششی می تواند برای آنان تجویز شود (استقامتی و همکاران، ۲۰۰۸).
مطالعات انجام شده در زمینه تأثیر تمرینات ورزشی بر کنترل قند خون بیشتر در ارتباط با ورزش های هوازی می باشد و از طرفی پژوهش های اندکی در رابطه با تأثیر ورزش و هم چنین تمرینات قدرتی بر کنترل قند خون انجام گرفته (حسنوند و همکاران، ۱۳۹۰) است. با توجه به مسایل گفته شده و هم چنین تنوع برنامه ها و سیستم های تمرینات قدرتی در این تحقیق، محقق در پی پاسخ به این سوالات است:

 

جهت دانلود متن کامل پایان نامه به سایت azarim.ir مراجعه نمایید.

 

 

    1. آیا یک دوره تمرین هشت هفته ای قدرتی بر شاخص های قند خون و نیمرخ لیپیدهای پلاسمای خون مردان دیابتی نوع ۲ تاثیر دارد؟

 

 

    1. آیا یک دوره تمرین هشت هفته ای هوازی بر شاخص های قند خون و نیمرخ لیپیدهای پلاسمای خون مردان دیابتی نوع ۲ تاثیر دارد؟

 

 

    1. و آیا بین اثر هشت هفته تمرین قدرتی و تمرین هوازی بر شاخص های قند خون و نیمرخ لیپیدهای پلاسمای خون مردان دیابتی نوع ۲اختلافی وجود دارد؟ 
        1. ضرورت و اهمیت تحقیق:

       

       

 

 

امروزه روند شیوع بیماری دیابت اهمیت این بیماری را به عنوان یک مشکل بهداشت عمومی مورد توجه قرار داده است (نوایی و همکاران،۱۹۹۳). سالیانه بیش از ۲۵۰ هزار نفر از مشکلات ناشی از بیماری دیابت می میرند و دو برابر این تعداد نیز در خطر بروز حملات قلبی و سکته قرار دارند، به طوری که هم اکنون در کشورهای پیشرفته به ازای هر بیمار شناخته شده حداقل یک بیمار ناشناخته وجود دارد، در حالی که در کشورهای درحال توسعه موقعیت کاملاً متفاوت بوده و به ازای هر بیمار شناخته شده ممکن است تا ۴ مورد شناخته نشده دیگر وجود داشته باشد (قدوسی و همکاران، ۲۰۰۵). طبق بررسی های به عمل آمده، ایران از جمله کشورهایی است که به میزان زیاد در معرض افزایش خطر ابتلا به دیابت قرار دارد (لاریجانی، ۱۳۸۴). هر چند دیابت نوع ۲ بیشتر افراد بالا ی ۳۰ سال را درگیرمی کند، ولی بروز آن در کودکان و نوجوانان رو به افزایش است که احتمالاً دلیل آن افزایش چاقی در این رده سنی به دنبال دریافت کالری اضافی و مصرف بسیار کم انرژی است (وریتی[۳۹]، ۲۰۰۶).
مسایل یاد شده ضرورت تأمین امکانات درمانی مناسب در زمینه کنترل هر چه مطلوب تر بیماری دیابت را تأیید می نماید. امروزه اکثر صاحب نظران اصول اساسی درمان دیابت را به صورت استفاده از رژیم غذایی، فعالیت جسمانی و دارو می دانند، به گونه ای که فعالیت جسمانی منظم نقش کلیدی در مدیریت دیابت نوع ۲ خصوصاً کنترل گلیسمیک و اصلاح عوامل خطر قلبی عروقی و افزایش حساسیت به انسو لین، کاهش چربی بدن و کاهش فشار خون دارد، فعا لیت جسمانی منظم کاهش معنی دار هموگلوبین گلیکوزیله و کاهش هایپرلیپیدمی و عوامل خطر بیماری قلبی و نیز مزایای روانشناختی را برای بیمار به همراه دارد (محمد زاده و همکاران، ۲۰۰۸).
هرچند بسیاری از نویسندگان، عوارض خطرناک این بیمار ی را گزارش کرده اند، ولی دیابت با حفظ مقادیر قند خون ، قابل کنترل است (نیبرگ[۴۰] و همکاران، ۱۹۸۷- پان[۴۱] و همکاران، ۱۹۸۶). گلیکوزیله شدن پروتئین نیز در این روند، دارای تأثیر در کنترل متابولیکی و در بیماری زایی (پاتوژنز ) عوارض دیابت است و در حقیقت این فرایند، نقش مهمی در رویدادهای منجر به ایجاد آسیب های میکروسکوپی یا ماکروسکوپی عروق دارد (وینسی[۴۲] و همکاران، ۱۹۹۰). ارزیابی کنترل بیماری دیابت را می توان به روش های اندازه گیری قند خون ناشتا هموگلوبین گلیکوزیله و فروکتوزآمین انجام داد (سریداما[۴۳] و همکاران، ۱۹۹۰).
اگر چه فعالیت جسمانی یک درمان توصیه شده در دیابت است، با این حال این بیماران از فعالیت اندکی در این زمینه برخوردار هستند. محققان برآورد نمود ه اند که ۳۷ تا ۶۰ درصد از بیماران دیابتی فعالیت جسمانی اندکی دارند یا به میزانی که کارکنان مراقبت های سلامت به آنان تو صیه نموده اند عمل نمی کنند (گیلبرت[۴۴]، ۲۰۰۳- وود[۴۵]، ۲۰۰۲). مجموعاً تخمین زده می شود که فقدان فعالیت جسمانی ۱۰ الی ۱۶ درصد از علل هر یک از بیماری های دیابت و حدود ۲۲ درصد از علت بیماری ایسکمیک قلب را باعث می گردد (کاستانزو[۴۶] و همکاران، ۲۰۰۶). مطالعات در شهر تهران نشان می دهد که بیش از ٨٠ درصد از مردان و ٨۵ درصد از زنان هیچ گونه فعالیت بدنی در خارج از محیط کار یا منزل حتی به صورت قدم زدن را ندارند (شکراوی و همکاران، ۲۰۰۹). همچنین بررسی وضعیت فعالیت جسمانی افراد بالای ٢۵ سال در جمعیت شهری قزوین نشان می دهد که ۴۵ درصد از مردان و ۵٧ درصد از زنان در طول هفته فعالیت جسمانی مناسب از جمله پیاده روی ندارند (ملک فضلی، ۱۹۹۹). به وضوح معلوم شده است که شیوع روزافزون چاقی و سبک زندگی بی تحرک نیز از عوامل مهم در بروز این بیماری هستند. دیابت نوع ۲ با اختلال و نارسایی ارگان های مختلف بویژه قلب و عروق خونی محیطی همراه است. هر چند دیابت نوع ۲ خطر عوارض میکروواسکولار نظیر رتیووپاتی و نفروپاتی را افزایش می دهد، غالب بیماران در اثر عوارض ماکروواسکولار از جمله بیماری عروق کرونر و سکته مغزی می میرندو خطر بروز این عوارض ۴۰۰-۲۰۰% می باشد (استوارت[۴۷]، ۲۰۰۴). از آنجایی که استفاده از داروهای مختلف، همواره با عوارض جانبی همراه است و امروزه تلاش ها بیشتر در جهت پیشگیری از بیماری ها است و نیز با توجه به مطالعات متفاوتی که در زمینه تأثیر برنامه های تمرینی درمانی مختلف بر شاخص های خون، مقاومت به انسولین، کاهش مصرف دارو و نیز بهبود وضعیت روانی انجام شده است، به نظر می رسد شرکت نمودن در یک برنامه منظم و مدون ورزشی بتواند سهم عمده ای در کاهش عوارض دیابت، کاهش میزان مصرف دارو، بهبود سلامت روانی بیماران داشته باشد (شوندی و همکاران، ۱۳۸۹).
نتیجه تصویری درباره سلامت روانی
چندین مطالعه نشان داده اند که کاهش آمادگی جسمانی خطر ابتلا به دیابت را افزایش می دهد و افزایش فعالیت بدنی باعث جلوگیری موثر از بروز دیابت می شود (هلمریچ[۴۸] و همکاران، ۱۹۹۹ و۱۹۹۴). وی و همکاران در تحقیقی تحت عنوان رابطه بین آمادگی هوازی و فعالیت بدنی پایین با میزان مرگ ومیر مبتلایان به دیابت نوع ۲ که بر روی مردان انجام شد به این نتیجه رسیدند که کاهش آمادگی هوازی و فعالیت بدنی ارتباط مثبت و معناداری با میزان مرگ و میر افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ دارد (وی[۴۹] و همکاران، ۲۰۰۵).
هموگلوبین گلیکوزیله[۵۰] یک شاخص مهم کنترل دراز مدت قند خون در طی ۳-۲ ماه اخیر می باشد (لاریجانی و همکاران، ۲۰۰۵ و پروکوپیو[۵۱]، ۲۰۰۶). همچنین هموگلوبین گلیکوزیله یک عامل خطر مستقل برای بیماری عروق کرونر قلب و سکته مغزی در افراد با یا بدون ابتلا به دیابت می باشد (لاریجانی و همکاران ، ۲۰۰۵- ویندل[۵۲]، ۲۰۰۹- استقامتی، ۲۰۰۶). و ورزش منظم می تواند میزان هموگلوبین گلیکوزیله را کاهش دهد (وریتی[۵۳]، ۲۰۰۶).
بیشتر مطالعات به اثر مثبت تمرین بدنی بر سلامت عمومی و دیابت نوع ۲ اشاره داردند. ولی شکاف های عمیق در تعامل دیابت نوع ۲ و تمرین بدنی وجود دارد. این شکاف ها به شناسایی نوع برنامه تمرینات متنوع ورزشی که آزمودنی ها به آن پایبند خواهندبود، برمی گردد (ویکرز[۵۴] و همکاران، ۲۰۰۶).
با وجود ارزش های شناخته شده تمرینات ورزشی هوازی، محدودیت هایی در انجام آنها وجود دارد. برخی افراد این تمرینات را یکنواخت و خسته کننده می دانند (سیگال[۵۵] و همکاران، ۲۰۰۴).
با توجه به مسائل گفته شده و تأثیر ورزش بر درمان دیابت ضروری به نظر میرسد تحقیقی در این زمینه و با بهره گرفتن از شاخص های مختلف پایش قند خون به علت اهمیت قند خون در ایجاد عوارض میکرو و ماکروواسکولار و همچنین بررسی پروفایل لیپیدی به علت اهمیت سطوح لیپوپروتئینها در ایجاد عوارض قلبی بیماران دیابتی که از عوارض جدی بیماری دیابت می باشد، صورت گیرد. علاوه بر این یافتن روش های تمرینی مناسب خصوصاً در تمرینات قدرتی، که دارای تنوع فراوان و سیستم های تمرینی مختلف با اهداف متفاوت هستند و تحقیقات محدودی در این زمینه انجام گرفته است. همچنین در اکثر تحقیقات از افراد سالمند استفاده شده است، به همین منظور در این تحقیق از یک گروه خاص از بیماران که در این تحقیق از مردان غیرورزشکار دیابتی نوع ۲ که دارای سطح بیماری و سن همگن تری هستند استفاده شد.
۱-۴٫ اهداف تحقیق
۱-۴-۱٫ هدف کلی :
مقایسه اثر هشت هفته تمرینات هوازی و قدرتی بر شاخص های قند خون و نیمرخ لیپیدهای پلاسمای خون مردان دیابتی نوع ۲ شهر اهواز
۱-۴-۲٫ اهداف اختصاصی :
۱-۴-۲-۱٫ بررسی اثر هشت هفته تمرین هوازی بر شاخص های قند خون و نیمرخ لیپیدهای پلاسمای خون مردان دیابتی نوع ۲٫
۱-۴-۲-۲٫ بررسی اثر هشت هفته تمرین قدرتی بر شاخص های قند خون و نیمرخ لیپیدهای پلاسمای خون مردان دیابتی نوع ۲٫
۱-۴-۲-۳٫ مقایسه اثر هشت هفته تمرین هوازی و قدرتی بر شاخص های قند خون و نیمرخ لیپیدهای پلاسمای خون مردان دیابتی نوع ۲٫
۱-۵٫ فرضیه های تحقیق:
۱-۵-۱٫ هشت هفته تمرین قدرتی بر سطح قند خون ناشتای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۲٫ هشت هفته تمرین هوازی بر سطح قند خون ناشتای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۳٫ بین اختلاف میانگین ایجاد شده در سطح قند خون ناشتا در گروه های مورد مطالعه تفاوت وجود دارد.
۱-۵-۴٫ هشت هفته تمرین قدرتی بر سطح هموگلوبین گلیکوزیله مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۵٫ هشت هفته تمرین هوازی بر سطح هموگلوبین گلیکوزیله مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۶٫ بین اختلاف میانگین ایجاد شده در سطح هموگلوبین گلیکوزیله در گروه های مورد مطالعه تفاوت وجود دارد.
۱-۵-۷٫ هشت هفته تمرین قدرتی بر سطح فروکتوزآمین مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۸٫ هشت هفته تمرین هوازی بر سطح فروکتوزآمین مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۹٫ بین اختلاف میانگین ایجاد شده در سطح فروکتوزآمین در گروه های مورد مطالعه تفاوت وجود دارد.
۱-۵-۱۰٫ هشت هفته تمرین قدرتی بر سطح تری گلیسرید پلاسمای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۱۱٫ هشت هفته تمرین هوازی بر سطح تری گلیسرید پلاسمای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۱۲٫ بین اختلاف میانگین ایجاد شده در سطح تری گلیسرید پلاسما در گروه های مورد مطالعه تفاوت وجود دارد.
۱-۵-۱۳٫ هشت هفته تمرین قدرتی بر سطح کلسترول تام پلاسمای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۱۴٫ هشت هفته تمرین هوازی بر سطح کلسترول تام پلاسمای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۱۵٫ بین اختلاف میانگین ایجاد شده در سطح کلسترول تام پلاسما در گروه های مورد مطالعه تفاوت وجود دارد.
۱-۵-۱۶٫ هشت هفته تمرین قدرتی بر سطح لیپوپروتئین پر چگال پلاسمای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۱۷٫ هشت هفته تمرین هوازی بر سطح لیپوپروتئین پر چگال پلاسمای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۱۸٫ بین اختلاف میانگین ایجاد شده در سطح لیپوپروتئین پر چگال پلاسما در گروه های مورد مطالعه تفاوت وجود دارد.
۱-۵-۱۹٫ هشت هفته تمرین قدرتی بر سطح لیپوپروتئین کم چگال پلاسمای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۲۰٫ هشت هفته تمرین هوازی بر سطح لیپوپروتئین کم چگال پلاسمای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۲۱٫ بین اختلاف میانگین ایجاد شده در سطح لیپوپروتئین کم چگال پلاسما در گروه های مورد مطالعه تفاوت وجود دارد.
۱-۵-۲۲٫ هشت هفته تمرین قدرتی بر سطح لیپوپروتئین بسیار کم چگال پلاسمای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۲۳٫ هشت هفته تمرین هوازی بر سطح لیپوپروتئین بسیار کم چگال پلاسمای مردان دیابتی نوع ۲ تأثیر دارد.
۱-۵-۲۴٫ بین اختلاف میانگین ایجاد شده در سطح لیپوپروتئین بسیار کم چگال پلاسما در گروه های مورد مطالعه تفاوت وجود دارد.
۱-۶٫ محدودیت های تحقیق
۱-۶-۱٫ محدودیت های غیر قابل کنترل
۱-۶-۱-۱٫ تفاوت های فردی واحدهای مورد پژوهش در انجام تمرینات ورزشی موثر بود که از کنترل محقق خارج بود.

Leave a comment

تجزیه و تحلیل مصرف آب در استان کرمان با استفاده از داده ستانده منطقه¬ای با تاکید بر بخش کشاورزی۹۳- قسمت ۱۱

فایل های دانشگاهی

ولاکوئز 

 

۲۰۰۶ 

 

داده ستانده 

 

مصرف آب 

 

ویژیگی­های مصرف آب
روابط بین بخشی آب و توازن محصول
محدودیت­های داده ستانده 

 

 

اوکی و همکار 

 

۲۰۰۴ 

 

داده ستانده 

 

آب مجازی 

 

می­توان با در نظر گرفتن مبادله آب مجازی، شاخص کم آبی مناسب­تری را معرفی کرد. 

 

 

هوکسترا و همکاران 

 

۲۰۰۲ 

 

داده ستانده 

 

برداشت واقعی آب 

 

کل مصرف آب در داخل یک کشور به تنهایی معیار درستی از برداشت واقعی آب آن کشور از منابع آب جهانی نیست. در واقع، حجم آب مجازی وارداتی باید به کل مصرف آب داخلی افزوده شود. 

 

۲-۱۵- نقدی بر مطالعات گذشته و نوآوری تحقیق حاضر
اهمیت مصرف آب در کشاورزی کارشناسان را بر این داشت، تا با ایجاد راهکار­های مناسب در جهت جلوگیری ار مصرف بی­رویه این کالای با ارزش در بخش کشاورزی ارائه دهند. اکثر مطالعاتی که با بهره گرفتن از داده ستانده در این زمینه در جهان و ایران صورت گرفته است، به این صورت بوده است، که محققین به صورت زیر بخشی وارد جزئیات نشده ­اند.
اما در این پژوهش هدف این است، که مصرف آب در بخش کشاورزی را با بهره گرفتن از جدول داده ستانده ۱۳۸۹ به صورت زیر بخشی تجزیه و تحلیل کرده و به نتایج قابل درکی دست بیابیم.
۲-۱۶- جمع­بندی و نتیجه گیری
مباحثی که در این فصل آورده شده است، به صورت اجمالی در زیر بیان می­ شود.

 

 

    • استان کرمان در جنوب ‌شرقی فلات مرکزی با مساحت ۱۸۲۳۴۹ کیلومتر مربع واقع شده‌است، که بیش ‌از ۵/۱۱درصد از مساحت کشور را به خود اختصاص داده ‌است. از شمال به استان‌های خراسان جنوبی و یزد، از شرق به استان سیستان‌ و ‌بلوچستان، از غرب به استان فارس و از جنوب به استان هرمزگان محدود می‌شود.

 

  • وضعیت منابع آب کرمان

 

میانگین بارندگی در استان کرمان حدود ۱۴۰ میلی متر است، که در مقایسه با میانگین بارندگی در کشور که حدود ۲۵۰ میلی متر می­باشد،کمتر است. (محمودی و همکاران) البته میانگین بارندگی کشور نسبت به میانگین جهانی حدود یک سوم می­باشد. همچنین مقدار بارندگی سالیانه در استان کرمان ۵/۲۴ میلیارد متر مکعب است، که از این میزان ۶/۵ میلیارد متر مکعب جذب سفره ­های زیر زمینی می­ شود. میزان برداشت آب از سفره ­های زیر زمینی از طریق ۲۴هزار حاقه چاه هزار و دویست رشته قنات با ۶۰۰ بند چشمه، سالیانه حدود ۷/۶ میلیارد متر مکعب آب می­باشد، که این آمار نشان دهنده ۱/۱ میلیارد متر مکعب برداشت منفی آب در استان کرمان است.

 

 

  • سوابق جداول داده ستانده منطقه­ای

 

تحلیل­های کمی در اقتصاد منطقه­ای در چارچوب تعادل عمومی ابتدا توسط لئونتیف (۱۹۵۳) برای یک منطقه و سپس توسط والترایزارد (۱۹۵۱) برای دو منطقه و در نهایت توسط پلانسکی (۱۹۹۵) برای چند منطقه انجام شده و این نشان دهنده گسترش دامنه­ کاربرد جداول داده ستانده در دهه­ ۱۹۵۰ بوده است .
عکس مرتبط با اقتصاد
والتر ایزارد در کتاب خود تحت عنوان (اقتصاد مکان و فضا) علل بررسی اقتصاد منطقه­ای و اقتصاد فضا را نادیده گرفتن این بخشی از مطالعات درتحلیل­های کلاسیک و نئوکلاسیک می­داند.
تلاش وی برآن بود، تا نقصان تحلیل­های کلاسیک و نئوکلاسیک را با تمسک به جداول داده ستانده منطقه­ای جبران نمود. وی بنیان آن رشته­ای در علوم گردید، که به عنوان علوم منطقه­ای در ایالات متحده شهرت یافت. واسلی لئونتیف اقتصاد­دان روسی­ الاصل آمریکا به نیز در سال ۱۹۵۳ به شرح الگویی برای گسترش منطقه­ای الگوی داده ستانده پرداخت. به هر حال تلاش­ های اولیه لئونتیف و ایزارد دیدگاه ­های مختلف منطقه­ای دهه­ ۱۹۶۰ زمینه را برای عمومیت بخشیدن دانش برنامه ­ریزی منطقه­ای فراهم نمود. تا اینکه امروزه جداول داده ستانده منطقه­ای در جنبه­ های مختلف سیاست گذاری منطقه­ای مورد استفاده قرارمی­گیرد.

 

جهت دانلود متن کامل این پایان نامه به سایت jemo.ir مراجعه نمایید.

 

 

 

  • پیشینه جدول داده ستانده در ایران

 

فکر تدوین جدول داده ستانده در ایران به زمانی بر می­گردد، که مرکز مطالعات خاورمیانه دانشگاه هاروارد قصد داشت، یک جدول داده ستانده برای اوایل سال ۱۳۳۳ برای ایران تهیه نماید. اما به دلیل عدم وجود اطلاعات آماری لازم در سطح ملی تا سال­های قبل از ۱۳۳۹ فکر مذکور عملی نشد. اولین کوشش جهت گرد­آوری و برآورد متغیر­های کلان اقتصادی در سال ۱۳۳۷ توسط گروه مشاوران دانشگاه هاروارد با همکاری متخصص ایرانی پایه گذاری و در مدت کوتاهی بعد از آن اوایل دهه­ مرکز تازه تاسیس شده دفتر آمار وزارت اقتصاد وقت توانست، اولین جدول داده ستانده را در سال ۱۳۴۴تکمیل نماید.

 

 

  • کاربرد­های جدول داده ستانده

 

۱-کاربرد جدول داده ستانده در برنامه ­ریزی کلان
۲-کاربرد جدول داده ستانده در برنامه ­ریزی بخش­ها
۳-کاربرد جدول داده ستانده در برنامه ­ریزی منطقه­ای
۴-کاربرد جدول داده ستانده در شناسایی بخش­های مهم و کلیدی اقتصاد

 

 

 

Leave a comment
1 2 3 … 137