یه هفته از شروع پایش شبکه در فاز اول طرح رجیستری گذشته و حالا اثرات فراوون اون در بازار خرید و فروش موبایل رو به روشنی میشه دیدشون. زیاد شدن قیمتا، بی میلی واردکنندگان و هم اینکه پیشنهاد وزیر ارتباطات به نبود خرید با اندازه های فعلی، شرایطی رو بوجود آورده که آمار فروش این محصول رو با کم شدن مواجه کرده و دلیل به رقابت کشیده فروشندگان موبایل شده.
از طرف دیگه «حمیدرضا دهقانی نیا» مدیرکل فناوری اطلاعات ستاد مرکزی مقابله با قاچاق کالا و ارز از تلاش این نهاد واسه اعلام برنده ها و مدلای مشمول طرح رجیستری تا سه شنبه و چهارشنبه هفته جاری خبر داد و دراین باره گفت:
«رای اعلام برنده ها و مدل گوشیای گوشی موبایل منتظر نظر آقای آذری جهرمی وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات هستیم، تا در صورت اعلام نظر وزیر مدلا و برنده ها رو اعلام کنیم.»
تموم این شرایط دور و بر مسئله خرید گوشی موبایل و اجرای طرح رجیستری باعث شد تا سایت ما به شکل میدونی اثرات این طرح رو بر بازار الان کشور بررسی کنه.
دلار یا کاهش قاچاق؛ کدوم قیمت موبایل رو بالا برد؟
در روزای ابتدایی اجرایی شدن مرحله اول طرح رجیستری، به دلیل اطلاع رسانی ضعیف در مورد وجود طرح و چند متولی بودن اون، قیمت موبایل با افزایش ۱۰ الی ۱۵ درصدی مواجه شد. نظر فروشندگان در مورد بالا رفتن قیمتا متفاوت بوده و به دو دسته کلی تقسیم می شن. بعضیا از فروشندگان زیاد شدن قیمت فعلی رو اتفاقی خونده و فکر می کنن این مسئله ربطی به طرح رجیستری نداره. به گفته اونا این زیاد شدن قیمت فقط به دلیل بی ثباتی و بالارفتن اندازه دلار در هفته های اخیره.
از طرف دیگه فروشندگان زیادی بالا بردن اندازه ها به وسیله واردکنندگان رو دلیل اصلی زیاد شدن قیمت فعلی می دونن. این دسته فکر می کنن با قطعی شدن زمزمه های طرح رجیستری، واردکنندگان غیررسمی از ترس ضرر احتمالی فعالیت خود رو در بازار کمتر کردن. اینجوری تعداد موبایل موجود در بازار بسیار پایین اومده و تا الان شرکتای رسمی قادر به پر کردن خلا این اجناس نشده ان. از طرفی کم واردکنندگان فعال از کمبود بازار سوءاستفاده کرده و قیمتا رو به دلخواه خود بالا بردن.
وزیر ارتباطات: موبایل نخرید!
زیاد شدن قیمت موبایل به دلایل گفته شده، عکس العمل خیلی از مسئولین حتی وزیر ارتباطات رو برانگیخت. محمدجواد آذری جهرمی در اینستاگرام خود نوشت:
«هموطنان محترم توجه داشته باشن، که طرح رجیستری تا الان هیچ هزینه ای واسه بازار گوشی موبایل نداشته و نباید ریال اضافه ای بیشتر از ارزش واقعی موبایل به فرصت طلبان پرداخت کنن. بهترین جواب به این موضوع نبود خرید گوشی موبایل واسه تنظیم بازار عرضه و درخواست به نفع مشتریه.»
اعلام نظر وزیر نه فقط تغییری بر قیمت ارائه شده به وسیله فروشندگان و واردکنندگان ایجاد نکرد بلکه با کم شدن میل کاربران به خرید از بازار موبایل، درصدی به اندازه های موجود در بازار اضافه کرد. باحال اینجاس که هنوز طرح رجیستری وارد فاز عملیاتی نشده، افزایش ۱۵ درصدی و ایجاد حبابی کاذب در بازار موبایل رو تماشاگر هستیم. اتفاقی که ممکن بود در صورت بررسی دقیق کمبودا و نواقص موجود در برنامه جاری ازش جلوگیری شه.
فروشندگان چه میگن؟
بعضی از فروشندگان پاساژ علاالدین در گفتگویی که با سایت ما داشتن از نبود اطلاع رسانی مناسب گله داشتن و انگار منشاء تموم اتفاقات رو نبود اطلاع رسانی کافی چه به فروشندگان و چه به خریداران می دونن. خیلی از اونا مشکلی با قانونی شدن روند واردات موبایل به کشور ندارن اما نبود اطلاع رسانی کافی و هم اینکه پیشنهاد وزیر به خرید نکردن رو دلیل ایجاد ترس خرید در کاربران می دونن؛ ترسی که می تونه با نابود کردن نظم بازار، فروشندگان رو دچار بحران کرده و منتهی به افزایش بیشتر اندازه بازار شه. بدین صورت که واردکنندگان از فروش اجناس خود مطمئن نبوده و فعالیت خود در بازار رو محدود می کنن.
به گفته فروشندگان مسئولین می تونستن با اعلام مدلای مشمول در طرح رجیستری به تاریخ اجرایی شدن، درصد خطر واردکنندگان رو پایین آورده و خیال شرکتا رو واسه فروش واردات خود راحت کنن.
راه حل دیگری که به وسیله فروشندگان ارائه شد، جفت و جور آوردن لیست قیمتای مدلای جور واجور به وسیله نهادای مربوطه س. به گفته فروشندگان در صورت اعلام اندازه های میانگین، خریداران دیگه می تونن بدون ذره ای نگرانی از زیاد شدن قیمت تموم شده واسه خود به خرید واردات رسمی از فروشگاه ها و نمایندگیای معتبر بپردازند. تازگیاً گمرگ انگار این پشنهاد رو عملی کرده و اطلاعات قیمتای ورودی واسه هر مدل موبایل رو جفت و جور کرده.
اعلام قیمت واقعی موبایلا پس از طرح رجیستری
هم جهت با ساماندهی به بازار و نابود کردن نگرانی کاربران، گمرک امکانی جفت و جور کرده که کاربران بتونن به قیمت واقعی موبایلا دسترسی داشته باشن. خریداران گوشی موبایل با استعلام کد شناسه (IMEI)، می تونن از قیمت واقعی و درصد ورودی این موبایلا که در گمرک ثبت شده اطلاع حاصل کنن.
گمرک براساس قانون احترام به حقوق شهروندی و دسترسی آزاد به اطلاعات، علاوه بر موارد یادشده اطلاعات مربوط به تاریخ واردات گوشی موبایل و حتی کشور سازنده رو هم در اختیار مشتریان قرار میده. این اقدامات به خریداران گوشی موبایل کمک می کنه تا موبایل اصل رو از تقلبی تشخیص داده و قیمت واقعی رو به فروشنده پرداخت کنن. خریداران شکلای جور واجور گوشی موبایل می تونن با شناسه ۱۵ رقمی موبایل خود (IMEI)، از راه واحد تجارت فرامرزی گمرک استعلام بگیرن.
افزایش ۲۰ درصدی واردات قانونی موبایل از بدو اجرای طرح رجیستری
درسته که کمبود جنس در بازار موبایل و زیاد شدن قیمتا شرایط بدی بوجود آورده اما از اثرات مثبت این طرح در اول فعالیت اون نمیشه به آسونی گذشت. گمرگ بخاطر این اعلام کرد که از زمان اجرای فاز مانیتورینگ طرح رجیستری تا حالا اندازه واردات رسمی گوشی موبایل به کشور ۲۰ درصد زیاد شده.
براساس گزارش گمرک، در طول شش ماهه اول امسال بیشتر از یه میلیون و ۱۴۱ هزار گوشی موبایل وارد خاک کشور شده که واردات رسمی این موبایلا نسبت به شهریور ۲۰ درصد زیاد شده. در نتیجه هدف اصلی این طرح فنی مبنی بر قانونی کردن بخش بزرگ وارادات به کشور عملی شده اما باید در ادامه دید که کمبودای اون در آخر چه سرنوشتی رو واسه خریداران و فروشندگان در بازار موبایل ایران رقم میزنن.