– روش فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) :
یکی از تکنیک های اولیه در تکنیک های تصمیم گیری چند معیاره همان (AHP) می باشد که برای حل اکثر مسائل پیچیده مناسب است AHP توسط “ساعتی” در سال 1980 و به عنوان روشی برای حل مسائل تصمیم گیری اقتصادی و اجتماعی مطرح گردید پس از آن برای حل طیف گسترده ای از مسائل تصمیم گیری به کار گرفته شد. فرآیند تحلیل سلسله مراتبی یک بستر گسترده را فراهم کرده است تا از این طریق بتوان تمام مسائل با خواص حسی بودن، عقلانی بودن، غیرعقلانی بودن، چند معیاره بودن و چند تصمیم گیرنده بودن را در شرایط قطعی یا نامطمئن و در حضور گزینه های مختلف حل نمود. بسیاری از مسائل تصمیم گیری را نمی توان در یک ساختار سلسله مراتبی جای داد و این به دلیل تعاملات بین فاکتورهای مختلف است که بعضا فاکتورهای سطح بالا وابستگی خاصی به فاکتورهای سطح پایین دارند. ساختاربندی یک مسئله با وابستگی های عملیاتی به ما اجازه می دهد بازخوردی بین شاخص های شناسایی شده در سیستم شبکه دریافت گردد. “ساعتی” روش AHP را برای حل مسائلی در حالت استقلال بین گزینه ها و معیارها و روش ANP را برای حل مسائلی که وابستگی بین گزینه ها یا معیارها دارند، پیشنهاد کرده است. فرآیند تحلیل سلسله مراتبی بستری را برای ساختارهای سلسله مراتبی با روابط یک سویه فراهم می کند، در حالی که ANP روابط پیچیده داخلی بین سطح های مختلف در تصمیم و معیارها را اجازه می دهد.
در سال های اخیر روش ANP به عنوان روش مشروح و مبسوطی در بحث تصمیم گیری های چند منظوره و برای حل مسائل پیچیده تصمیم گیری مطرح بوده است. در دو مطالعه “مید” و “سارکیس”، ANP در توسعه ی استراتژی لجستیک و افزایش سرعت تولید به کار گرفته شده است. همچنین در دو مطالعه جداگانه توسط “کی” و “کیم”، ANP در فرآیند انتخاب پروژه های سیستم های اطلاعاتی با وابستگی های درونی مورد استفاده قرار گرفته است و تقدم های به دست آمده در این دو مطالعه، آن ها را از انجام یک برنامه ریزی آرمانی صفر ویک بی نیاز ساخته است. “کارساک” و “پرتوی” و “کوردویرا” ANP را در فرآیند گسترش عملیات کیفیت به کار برده اند. اضافه بر این مطالعات، تحقیقات دیگری نیز که ANP در آن ها استفاده شده اند عبارتند از : مطالعه “مید” و “پرسلی” در ارزیابی گزینه های تحقیق و توسعه، مطالعه “سارکیس” در زمینه سیستم های ارتباطی، مطالعه “یارداکول” در مدلی که برای ارزیابی عملکرد بلندمدت سیستم های تولید ارائه داده است، مطالعه “مومو” و “ژو” در برنامه ریزی بهینه تولید ، مطالعه “نیمیرا” و “ساعتی” در برآورد بحران مالی، مطالعه “یولوتاس” در تشخیص مناسب انرژی در ترکیه و مطالعه چونک در توسعه ترکیب تولید. رویکرد بازخوردی ANP ساختار سلسله مراتبی را با ساختار شبکه ای جایگزین کرده است که روابط مابین سطوح را نمی توان به سادگی بالا- پایین، غالب- مغلوب یا مستقیم- غیرمستقیم تصور کرد. برای نمونه می توان گفت نه تنها اهمیت بین معیارها مشخص کننده اهمیت بین گزینه ها در سلسله مراتب است، بلکه اهمیت گزینه ها نیز ممکن است در اهمیت بین معیارها تاثیرگذار باشد. بنابراین ارائه ساختار سلسله مراتبی با روابط خطی بالا به پایین نمی تواند درباره سیستم های پیچیده مناسب باشد.